De komende maand volgen we de familie Den Boer op hun Kaasboerderij De Twee Hoeven. Wat doen en maken ze zoal, wat komt er kijken bij het huidige boerenleven, welke activiteiten zijn er te beleven op de boerderij, en wat voor lekkers hebben ze ons te bieden. Vandaag deel 1: het familiebedrijf.

Verbreding, schaalvergroting, twee waardige opvolgers in het bedrijf, ondernemersgeest en een gezonde dosis boerenverstand. Met deze ingrediënten gaan Willemijn en Niek den Boer van Kaasboerderij De Twee Hoeven aan de Steinsedijk in Haastrecht de toekomst met vertrouwen tegemoet. ,,En positief in het leven staan, denken en praten. We kunnen wel iedere avond met elkaar om de tafel gaat zitten en mopperen over het overheidsbeleid, maar daar schieten we niets mee op", zo zegt Willemijn nuchter.

Verhaal halen
Willemijn doelt op de tractors die snelwegen en distributiecentra blokkeren en boze boeren die op het Binnenhof verhaal willen halen bij minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). Sinds vorige week komen boeren weer in opstand, dit keer tegen een door de minister ingevoerde voermaatregel. Vanaf 1 september mag er minder eiwit in krachtvoer zitten. De verminderde hoeveelheid eiwit zorgt voor minder uitstoot van ammoniak (waarin stikstof zit) en die zogenoemde stikstofruimte kan worden gebruikt voor de bouw van huizen en de aanleg van wegen. Dat die stikstofruimte bij boeren vandaan moet komen is ze tegen het zere been. En dus uitten ze de afgelopen dagen weer hun ongenoegen en hebben ze aangekondigd dat de komende tijd te blijven doen.

Willemijn en Niek den Boer zijn wel bezorgd, zoals de politiek omgaat met de sector. “We voelen heel goed waarom er op dit moment weer onrust is in de sector. We zijn ook sinds de protesten in oktober begonnen zijn diverse keren mee geweest naar Den Haag om ons te laten horen”, vertelt Willemijn.  

Maar welke kant het ook op gaat, bij de familie Den Boer zijn ze er klaar voor. En dat is altijd al zo geweest. Te meer omdat ze zich al geruime tijd aan het voorbereiden zijn op de toekomst en daarbij rekening houden met veranderende marktomstandigheden. ,,Het huidige ondernemersklimaat doet een veel groter beroep op het ondernemersvermogen: hoe ga je om met de overheidsregels, met prijsfluctuaties van je product en wat is je groeistrategie", weet Niek.

Strategie
De strategie bepaalden vader Teus den Boer en zijn twee zoons al in 2001 door het bedrijf op te schalen en een melkmaatschap te sluiten met een stakend buurbedrijf van de familie Scheer. Dit met de bedoeling het boerenbedrijf uit te bouwen en uit te breiden van 100 naar 200 melkkoeien. Dat is inmiddels gelukt. Dit om meer melk te produceren en de kosten en kostprijs te drukken. De bedrijfs- en capaciteitsvergroting moeten bovendien de melkprijsfluctuaties, de dalen en de pieken, de goede en de slechte tijden, het hoofd bieden. Daartoe werd een prachtige nieuwe hightech koeienstal gebouwd. En ook daar is goed over nagedacht. Ter indicatie: ter voorbereiding en oriëntatie, bezocht de familie een aantal boerderijen in Canada en Nieuw-Zeeland.

Vader Teus: ,,We waren in de gelukkige omstandigheid dat mijn zonen hebben aangegeven graag in het boerenvak verder te willen gaan. Anders was deze jongen al lang dagbouwer geweest. Dan ga je niet meer groot denken. Dan ga je geen gekke dingen meer op je nek halen. Omdat er bedrijfsopvolging is, hebben we nu een hele andere visie en gaan we een hele andere koers varen..."

Teus en Nel durfden derhalve de stap met een gerust hart te maken. Willemijn en Niek hebben het bedrijf nu overgenomen. Nel en Teus zijn op de achtergrond actief. Willemijn en Niek namen de taken van hun (schoon)ouders geleidelijk over. Sinds 2016 hebben ze Kaasboerderij De Twee Hoeven volledig in eigen handen. Niek: ,,Onze ouders hebben hier een prachtig bedrijf opgebouwd. Een kaasboerderij met een boerderijwinkel, een ontvangstruimte en actief in het organiseren van plattelandsactiviteiten. Door de jaren heen is die verbreding gegroeid. Ze zijn altijd al ondernemend geweest en hebben nu een modern boerenbedrijf."

"Dat alles hebben wij van jongs af aan meegekregen. Al hebben ze van ons nooit boer willen maken. We hebben nooit mee moeten helpen. Het is vanuit onszelf gekomen. We krijgen de kansen, zien die nu zelf ook en pakken die met beide handen aan. We vinden het geweldig dit familiebedrijf te mogen voortzetten en het bedrijf met vooral zelfwerkzaamheid verder uit te breiden. En de bedreigingen? Ach, daar kun je ook kansen van maken."

Vierde generatie
Willemijn en Niek zijn de vierde generatie Den Boer. In 1918 kwam de eerste generatie, de opa en oma van Teus, als pachters op de boerderij. De boerderij zelf staat er al 425 jaar, gebouwd op koeienhuiden en een fundering van ijsselsteentjes. "Nel en Teus wonen in het voorste gedeelte. Wij in het middelste gedeelte. Daarbij hebben we het voormalige restaurant  bij de woning getrokken. De oude kaasmakerij is omgebouwd tot kantine voor het bedrijf. In plaats daarvan hebben we een nieuwe kaasmakerij ingeruimd in de oude stal. De plek waar de kaasmakerij nu is, is in de stal die in 1978 is gebouwd is door Teus en Nel. Dat is na de overname gebeurd."

De boerderij wordt gerund door Willemijn en Niek, twee vaste medewerkers, vijf parttimers en in drukke tijden ook drie zzp-ers. De uitbreiding van het personeel is deels nodig omdat de kaasproductie is verviervoudigd. "We maakten voorheen tien kazen per dag uit 1200 liter melk. Nu zitten we 56 kazen per dag, gemaakt uit 30.000 liter melk per week... Dat vraag een hele andere aanpak en bedrijfsvoering..."

"We maken maandag (2x), woensdag en vrijdag (2x) kaas. Dinsdag en donderdag verrichten we andere werkzaamheden op de boerderij. We hebben ook twee jonge kinderen die de nodige aandacht vragen en leuk vinden: Teun (6) en Jelle (3). Die hebben het ook al in zich. Teun en Jelle rijden al op de shovel mee. Uiteraard hebben ze van die traptrekkertjes als speelgoed. We geven ze bewust ook ander speelgoed. Maar daar spelen ze niet mee..", lacht Willemijn.

"Misschien willen ze het bedrijf wel overnemen. Wie weet. Al pushen we dat niet. Alle beslissingen die we maken doen we nu voor onszelf. Op het moment dat de kinderen aangeven dat zij interesse in het bedrijf krijgen en eventueel willen overnemen dan pas je de bedrijfsvoering daar weer op aan.  Maar het zit er al zo in, dat is wonderbaarlijk. Als Teun van school komt weet hij precies welke trekkers er voorbij zijn gekomen en welke loonbedrijven, loonwerkers er voorbij zijn gereden. Het liefst wil hij na school zo snel als mogelijk naar de boerderij. Als hij pappa kan helpen, dan is het goed. Het eigen terrein is een rijkdom. In coronatijd besef je dat weer en meer. Teun heeft in die tijd veel met zijn quad gereden. Verder helpen de kinderen op hun eigen manier mee met de bedrijfsvoering. Ze zien hoe wij het doen en dit bootsen zij na in hun eigen spel. Leuk en mooi om te zien…”