De inzet van jeugdconsulenten bij huisartsen begint in Gouda vruchten af te werpen: voor het eerst in jaren is in 2023 het aantal kinderen met jeugdzorg gedaald. Jeugdconsulenten ondersteunen huisartsen bij kwesties of vragen die bij jeugdigen en/of hun ouders/verzorgers leven op het gebied van opgroeien en opvoeden. Zij hebben ervaring met jeugd- en gezinsproblematiek en psychosociale vraagstukken. Vaak kunnen zij meer tijd uittrekken voor een consult dan huisartsen in hun overwegend drukke praktijk.

De inzet van jeugdconsulenten bij huisartsen gebeurt op basis van een samenwerking tussen de gemeente Gouda en Sociaal Team Gouda. Dit team biedt basishulp aan inwoners en wordt gevormd door professionals van verschillende organisaties met uiteenlopende expertises.

“Ons uitgangspunt is de juiste zorg op de juiste plek”, zegt wethouder Anna van Popering-Kalkman van onder meer Jeugd en Welzijn. “Als ouders met hun kind bij de huisarts komen in de veronderstelling dat er hulp nodig is, schrijft een huisarts soms al snel een verwijsbriefje uit voor specialistische jeugdzorg. Terwijl vaak blijkt dat dit helemaal niet nodig is, maar dat ouders en kind bijvoorbeeld wat hulp bij de opvoeding kunnen gebruiken. Met de inzet van de jeugdconsulent wordt de triage – het vaststellen welke zorg nou precies nodig is – verbeterd. Daar hebben ouders en kind baat bij. En het scheelt de samenleving gemeenschapsgeld omdat er minder naar dure jeugdzorg wordt doorverwezen”.

Bij bijna alle gemeenten in Nederland is het beroep op de jeugdzorg de afgelopen jaren fors toegenomen. Kreeg 20 jaar geleden ongeveer 1 op de 27 kinderen en jongeren jeugdzorg, nu is dat 1 op de 7. Ook Gouda volgde die landelijke trend. Nieuwe cijfers over 2023 laten zien dat dit aantal in Gouda is gedaald van 1 op de 6,65 naar 1 op de 7,3 kinderen, mede dankzij de samenwerking met huisartsen.

Hoopgevend

“Hoopgevend”, noemt wethouder Van Popering-Kalkman de nieuwe cijfers. “Maar het is nog te vroeg voor een juichstemming. Zo zijn de gemiddelde kosten per kind in 2023 wel gestegen. Het betekent dat het nog even zal duren voordat alle ingezette maatregelen aantoonbaar effect sorteren, zowel voor wat betreft de duur als de zwaarte van jeugdzorg. We blijven er onverminderd op sturen, want dat is nodig om de jeugdzorg beschikbaar en betaalbaar te houden. Dat de inzet van jeugdconsulenten aanslaat – inmiddels is die bij 60 procent van de Goudse huisartsen werkzaam – is in elk geval een mooie mijlpaal”.

De gemeente Gouda wil dat alle kinderen gezond, veilig en kansrijk opgroeien – zo thuis mogelijk, liefst bij hun eigen ouders. Doel is dat zij zich ontwikkelen tot veerkrachtige (jong)volwassenen die naar vermogen actief meedoen in de samenleving. Ouders zijn hiervoor als eersten verantwoordelijk. Waar die ontwikkeling hapert of zelfs vastloopt, biedt de gemeente met jeugdzorg een vangnet.

“Daarbij richten we ons op de kinderen en jongeren in kwetsbare omstandigheden en maken we onderscheid tussen specialistische jeugdhulp en ondersteuning bij uitdagingen die horen bij het gewone opvoeden en opgroeien”, zegt wethouder Van Popering-Kalkman.

Versterken sociale basis

Het versterken van wat de gemeente ‘de sociale basis’ noemt, moet bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen. Die sociale basis wordt gevormd door vrij toegankelijke, formele en informele activiteiten en voorzieningen, gericht op het elkaar ontmoeten en ondersteunen, ontplooien en ontspannen, zodat mensen kunnen samenleven en meedoen. Door die sociale basis te versterken, zo is de gedachte, kunnen inwoners voldoende steun van hun directe omgeving ervaren en hoeft geen (of niet meteen) dure professionele hulp te worden ingeschakeld. Een aangename leefomgeving, bloeiende bewonersinitiatieven, en een dynamisch verenigingsleven spelen daarbij een belangrijke rol.