Het kabinet kiest in de stikstofproblematiek voor "pappen en nathouden" en dat zal onvermijdelijk leiden tot nieuwe gerechtelijke procedures, zeggen natuur- en milieuorganisaties in reactie op de voorstellen die minister Carola Schouten (Landbouw) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. "Die zal de staat dan weer verliezen", stelt Johan Vollenbroek, de voorzitter van Mobilisation for the Environment (MOB).

Vollenbroeks organisatie vocht het stikstofbeleid al eerder met succes aan bij de rechter. De Raad van State oordeelde in mei vorig jaar dat het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS) in strijd was met Europese natuurwetgeving, zoals MOB had betoogd.

Het kabinet moet meer doen om de uitstoot van stikstofverbindingen die de natuur schaden terug te dringen, zoveel is zeker. Johan Remkes, die in opdracht van het kabinet onderzoek deed naar de problematiek, adviseerde maatregelen te nemen om de uitstoot de komende tien jaar te halveren. Dat doel zou wettelijk vastgelegd moeten worden. Schouten wil minder ver gaan en slechts vastleggen dat de stikstofneerslag in de helft van de beschermde natuurgebieden tot een gezond niveau moet zijn gedaald.

"Absurd, want alleen die halvering kan unieke en kwetsbare natuur daadwerkelijk beschermen", zegt Vollenbroek. Hij spreekt mede namens Greenpeace en Milieudefensie.

Ook Natuurmonumenten ziet de plannen als "een papieren oplossing, ten koste van onze natuur". "Daarmee sorteren we voor op een volgende stikstofcrisis", aldus directeur Marc van den Tweel.

Hij noemt het verder onbegrijpelijk dat het kabinet in Brussel wil proberen de natuurbeschermingsregels af te zwakken. "Juist door de natuur te versterken ontstaat ontwikkelruimte voor woningbouw, economie, gezonde leefomgeving en natuur", stelt Van den Tweel. "Als we daar nu wel de juiste keuzes in maken, geeft ons dat perspectief voor de lange termijn."