Column Maurits Tompot |

Valt Rembrandt in Gouda van zijn sokkel?

Precies op 8 maart, Internationale Vrouwendag, met het thema Vrijheid, wordt om 13u00 een ANWB-bordje onthuld aan de Casimirschool. Daar staat op dat Geertje Dircx, de ex-minnares van Rembrandt er bijna vijf jaar heeft vastgezeten. Waarom?

Rembrandt had na de dood van zijn vrouw Saskia een droge min, Geertje Dircx ingehuurd voor de half jaar oude Titus. Er bloeide een jarenlange relatie waarbij Rembrandt juwelen van Saskia aan Geertje gaf. Toen Hendrickje Stoffels, een nieuw dienstmeisje aantrad, kon Geertje gaan. Zij pikte dat niet vanwege gedane trouwbeloften en maakte er een rechtszaak van. De grote meester liet Geertje gek verklaren en voor twaalf jaar opsluiten in het verre Gouda. Dankzij Geertjes goede gedrag in het Spinhuis en bemiddeling van haar vriendin, Trijntje Jacobs uit Edam, kwam er bevrijding na ruim vier jaar.

Bevrijdingscene
Vooraf in de Jeruzalemkapel om 12u30 vertonen we de bevrijdingscene van Geertje in historische kledij. Daarna lopen we in een protestmars met de zingende Viswijven door de steeg naar de Groeneweg, waar wethouder Hilde Niezen het bordje onthult.

Saillant detail in het jaar van 75 jaar bevrijding: er hangt daar al een klein bordje waarop te lezen staat dat op deze plek voor de deur van de Casimirschool, op de avond van 17 oktober 1944, de vluchtende Frits Stolk op 18- jarige leeftijd in het hoofd werd geschoten door de beruchte Goudse SD-er Han Balvert. De school werd gedeeltelijk gebruikt als … gevangenis.

Is Rembrandt in Gouda nu van zijn sokkel gevallen? Nee, hij blijft de grootste Hollandse kunstschilder uit de Gouden Eeuw. Al is dit een privé-zaak, waar we zo heerlijk van smullen in Nederland, het past in de canon van 750 jaar Gouda.

Hanneke Leroux schreef het gedicht op het bordje:

Geertje Dircx was hier (1650 -1655)

Hoor! Stad van het
Audite et alteram partem
en ‘t
niet te hooch niet te laech van passe
In dit voormalig Spinhuis
zat de droge min van Titus
en gewezen minnares van Rembrandt
bijna vijf jaar ten onrechte vast

een straf beneden alle peil en hoogst ongepast

Geertjes stem werd niet gehoord
-niemand bestolen, niemand vermoord-
zij verloor haar vrijheid
omdat zij
niemands vrouw en
niemands moeder was

Reageren? [email protected]