Een vriend van mij studeerde in de zomer van 2020 met prachtige cijfers af aan het Amsterdams Conservatorium in het maken van piep-piep-knor-muziek. Dat is de vriendelijke benaming die ik gebruik voor elektronische pestherrie. Zelf noemt hij ’t geloof ik Techno. En daar blijkt tot mijn verbijstering een enorme markt voor. Met een beetje geluk breekt mijn vriend ooit internationaal door als dj en dan vliegt-ie met een privé-jet de ene dag naar ’t Olympisch stadion in Seoul en staat hij de volgende dag voor een mensenmassa even buiten Los Angeles.

Maar vooralsnog blijft dat een illusie. Het noodlot wilde namelijk dat omstreeks zijn afstuderen de wereld werd getroffen door een nieuw virus. Volgens sommigen niet meer dan een griepje, maar dan wel eentje waarbij wereldwijd de lijkkisten niet waren aan te slepen. Mijn Techno-vriend kon het dus voorlopig wel schudden als dj. Dromen van enorme podia en bruisende festivals gingen op in rook. Zelfs een optreden bij een stranddisco, een plaatselijk buurthuis of bruine kroeg bleek teveel van het goede. Fantasieën over een eigen vliegtuig maakten plaats voor de zorg hoe lang hij zich nog een auto kon veroorloven.

Gelukkig voor hem brak er een nieuwe rage uit: de podcast. Voor wie het is ontgaan: een podcast is een soort radio-uitzending, die je via internet beluistert op het moment dat het jou uitkomt. En daar diende zich voor mijn vriend vanuit het niets ineens een inkomstenbron aan. Want heb je voor televisie meestal een fraaie achtergrond nodig, voor radio - en dus ook voor een podcast - maakt een ‘audiodecor’ het luisteren aantrekkelijker. Een intro, wat overgang-pingeltjes, een outro en als het een beetje meezit ook nog een jingle en een verzameling ‘rubriek-bedjes’. Mijn Techno-vriend heeft de afgelopen tijd weten te overleven met het maken van ‘geluidbehang’.

Alle BN’ers

Die podcasts schieten als paddestoelen uit de grond en gaan over van alles en nog wat. Over actuele onderwerpen, over historische gebeurtenissen, over sport, mode, misdaad, eten, noem maar op. Nou ja, net als de radio dus. En uiteraard internationaal. Zoals een virus niet ophoudt bij de landsgrenzen, zo komen de podcasts ook uit alle windrichtingen over ons heen. Blogs en vlogs zijn straks uit de tijd, die vreselijke filmpjes van als die vreselijke influencers raken helemaal passé. Wie iets voorstelt in de wereld, of graag iets wil betekenen, heeft een eigen podcast. Dus ook alle BN’ers, zowel de echte als de wannebe beroemdheden.

Je vraagt je af waar dat volk de tijd vandaan haalt. Want als ze niet een onbenullig tv-programma presenteren of in een vreselijke spelletjesshow zitten, zijn ze wel in de weer met een kookboek maken of met twitter, instagram dan wel tik-tok. De hele wereld moet immers weten wat ze die ochtend hebben ontbeten, hoe schattig hun hond, kat of baby oogt, waar ze vakantie vieren (meestal Ibiza en anders Dubai) hoezeer de oorlog in Oekraïne hen aangrijpt en hoe bedroefd ze zijn bij het overlijden van een andere BN’er. 

En nu moeten ze dus allemaal aan de podcast. Alsof ik na ’t geneuzel van Aaf Brandt Corstius ’s morgens in de Volkskrant óók nog eens naar haar wil luisteren, samen met piekkuiken Marc-Marie Huijbregts. Alsof het al niet erg genoeg is dat Paul de Leeuw geregeld aanschuift bij Vandaag Inside. Alsof ik zit te wachten op de wijsheden van Tooske Ragas - presentatrice van ’t kwaliteitsprogramma ‘Shownieuws’ - over het moederschap. Of het gewauwel van Monica Geuze, die domme gans die bij ‘De Slimste Mens’ nauwelijks één vraag wist te beantwoorden. 

En het woekert voort. Het aanbod is inmiddels eindeloos. Gordon - natuurlijk die zal er eens niet bij zitten, Kim Kötter, Ruud de Wild, Pauline Cornelissen, Marcel van Roosmalen, Gijs Groenteman, Maarten van Rossem, Paul Haenen, Hans Teeuwen, Hans Dorrestijn, Sander Schimmelpenninck en zelfs Paul Witteman. Voor je ’t weet hoor je die week voor de zoveelste keer Angela de Jong over ‘Boer Zoekt Vrouw’, want ze deed haar verhaal ook al bij OP1 en/of bij Jinek en/of bij Vandaag Inside. Maar je kan haar dus óók nog vrijwillig opzoeken. Vanzelfsprekend ontbreken ook de maffe Maanzusjes Van Lexmond niet in het rijtje, want die neppe spirituele stenen van ze moeten ook worden verkocht.

Na-apen

Net als Facebook en andere socials, houdt het niet op bij de ijdelheid van privé-personen. Bedrijven, instellingen, overheden en de media hebben zich het fenomeen eveneens eigen gemaakt. Dus je kijkt naar een tv-programma en krijgt onder in beeld dat je ook hun podcast kan beluisteren. Je leest de krant en wordt attent gemaakt op de postcast over hetzelfde of een verwant onderwerp. Iedereen aapt elkaar na. Zelfs de kleinste lokale krantjes en huis-aan-huisblaadjes begeven zich inmiddels op het nieuwe terrein. Veelal niet om aan te horen. Had je vroeger de grap “Hij/zij heeft een goed gezicht voor de radio”, nu lijkt de variant “Hij/zij heeft een goede stem voor een krant” van toepassing.

Het zal wel een tijdje doorgaan. Tot zich weer iets nieuws aandient. Ik lees dat ene Malou van der Starre - wie kent haar niet? - met 909 volgers op Instagram en 557 op Twitter een succesvolle podcast ‘Eitje’ maakt over haar moeizaam te vervullen kinderwens. Ze raakt kennelijk een gevoelige snaar, want ze heeft meer dan 100.000 luisteraars. Dat is andere koek dan die armzalige aantallen op Instagram en Twitter. Bij dergelijke cijfers, dienen zich meteen allerlei commerciële verdienmodellen aan. Dus nog even en je kan de diaree-reclames voor on line-casino’s ook bij podcasts tot je nemen.

Nu laat vrijwel niets zich beter uitventen dan leed. Dus het is wachten (als ze al niet bestaan) op podcasts van mensen met een jeugd vol misbruik en mishandeling, het worstelen om uit de kast te komen, het gevecht tegen anorexia, de neiging tot zelfverminking, de verwerking van Srebrenica of andere oorlogstrauma’s, het verlangen naar zelfmoord, leven met een man/vrouw met Alzheimer, een ruis of piep in je oor, worstelen met stotteren of een hazenlip (of allebei tegelijk) en natuurlijk - dat was ook wel iets voor Jan Rot geweest - op weg naar het eind met een ongeneeslijke ziekte. 

Er zijn inmiddels podcasts waar je voor moet betalen om te mogen luisteren. Dag en Nacht Media, een Nederlandse podcast-aanbieder die al sinds 2016 actief is, werd onlangs overgenomen door het Deense Podimo; een Netflix-achtige onderneming die luisteraars een heel pakket programma’s aanbiedt voor een vast bedrag per maand. Het bedrijf was al actief in Denemarken, Noorwegen, Duitsland en Spanje. We kunnen dus weer jaren vooruit. Waar mensen de tijd vandaan halen om er allemaal naar te luisteren, is mij een raadsel. Ik weet het aanbod van kranten, tv, radio, Spotify, Netflix, NPO-plus etcetera, etcetera al niet bij te houden. 

Maar mijn vriend van de piep-piep-knor-muziek kan - als het zo door gaat - straks een mooie, nieuwe auto kopen.