Column Maurits Tompot |

Blote billen
 

Verlies op aandelen ABN dreigt

Dat kopte het AD vanmorgen en de journalist Laurens Kok vroeg zich af waarom de aandelen niet eerder zijn verkocht. Enige miljarden euro aan staatsgeld zijn nu verdampt.

Afgelopen zondagmiddag preekte ds. Kees van Berg in de Sint Jan over de parabel van de farizeeër en de tollenaar in verband met het glas dat Amsterdam aan Gouda schonk. Ik moest voortdurend aan de bankdirecteur van ABN denken. Zou hij zich nu schamen? Moet hij met de billen bloot of op de blaren gaan zitten? Of mag hij binnenkort met een gouden handdruk de zaak verlaten om elders weer verdergaan?

Ooit ontwierp de beroemde stadsarchitect en beeldhouwer Hendrick de Keijser de ontwerptekening van het carton voor het glas dat Amsterdam sponsorde aan de Goudse kerk. Het onderwerp is een gelijkenis uit het evangelie van Lucas die Jezus aan zijn leerlingen vertelde. Men ziet de gevel van een imposant gebouw dat de tempel in Jeruzalem moet voorstellen. De blik wordt helemaal naar binnen geleid, waar rechts een farizeeër met opgeheven hoofd en armen zijn dankgebed uitspreekt. Daarin verkondigt hij dat hij niet zo slecht is als bijvoorbeeld die tollenaar daar links voor de poort.

Naar huidig taalgebruik zou voor de term tollenaar, ABN bankdirecteur van toepassing zijn waardoor Nederland een duizelingwekkend bedrag kwijt is geraakt dankzij vermeende witwaspraktijken van de bank. De tollenaar staat links voorovergebogen en durft de poort niet te betreden, noch zijn ogen op te slaan naar de hemel. Hij slaat zich op de borst, scheurt zijn klederen naar Oosters gebruik en roept uit: ‘Och Heer, wees mij zondaar genadig!’

De moraal van het verhaal is dat de tollenaar, die zijn schuld belijdt, zal gerechtvaardigd worden. Dus wie zich vernedert, zal worden opgehemeld. De schenker van dit glas, het opkomende Amsterdam, vond dat het calvinistisch Gouda maar wat moest dimmen.

Vanwege de gescheurde kleren van de tollenaar keek men jarenlang tegen de blote billen van deze zondaar aan. Op het carton is de man nog half naakt getekend met zwart krijt, subtiel gewassen en rijkelijk met wit ‘gehoogd’. De gemiddelde kerkganger in Gouda aan het begin van de 16de eeuw werd echter calvinistischer en men begon elkaar aan te stoten tijdens de diensten. Deze bilpartij in het glas achter de preekstoel werd aanstootgevend bevonden.

Een glazenier moest de tollenaar van een koperrood broekje voorzien.

Kostelijk dat de acht kariatidehermen -half pilasters en half naakte vrouwen-, die schaamte en straf verbeelden, onberoerd zijn gebleven.

En wie weet mag de directeur ook wel blijven.

Reageren? [email protected]