De provincie Zuid-Holland krijgt voor komende twee jaar 22 miljoen euro van het Rijk om bodemdaling tegen te gaan. De provincie gaat dit inzetten in de veenweidegebieden met de meeste bodemdaling: de Krimpenerwaard, Alblasserwaard en rond de Nieuwkoopse Plassen. Zo wordt een waterinfiltratieproject in Meijepolder Laag nu versneld uitgevoerd.

De investering is onderdeel van het Veenplan van de minister van LNV en een belangrijke stap in de uitvoering van het Klimaatakkoord. Ambitie daarvan is om 2050 49% minder broeikasgassen uit te stoten. Een deel van deze uitstoot komt uit de bodem. Van oorsprong zijn veenweidegebieden erg nat en drassig, en om er bijvoorbeeld koeien op te kunnen laten grazen wordt het waterpeil verlaagd. Dat zorgt er echter ook voor dat het veen oxideert; CO2 verdwijnt de lucht in en de bodem daalt.

Het Rijk stelt nu 100 miljoen euro beschikbaar voor kortetermijnmaatregelen in gebieden waar het probleem het meest urgent is. In Zuid-Holland is dat het geval rond de Nieuwkoopse Plassen en in de Krimpenerwaard en Alblasserwaard. Gedeputeerde Adri Bom-Lemstra (Land- en tuinbouw): “Hierover zijn we al een tijd in gesprek met de omgeving. Samen met onder meer boeren, gemeenten en waterschappen hebben we hiervoor een aanpak opgesteld. Mooi dat we nu 22 miljoen euro krijgen om dat uit te voeren.”

Versnelde uitvoering waterinfiltratie
Een flink deel van het geld investeert de provincie in een innovatief waterinfiltratiesysteem in Meijepolder Laag. Het plan hiervoor maakten boeren en het waterschap in 2019, met als doel de CO2-uitstoot te verlagen, de biodiversiteit en de waterkwaliteit te verhogen en de wateroverlast te verminderen. Hiervoor worden drains aangelegd, die het veen in droge perioden nat houden en in natte periodes juist water afvoeren. Uitvoering was gepland in 2022, maar kan nu een jaar eerder plaatsvinden. In het najaar worden meer afspraken gemaakt, want een duurzame, gezonde toekomst van de veehouderij in het gebied vraagt om een meerjarenplan. In het gebied – dichtbij natuurgebied Nieuwkoopse Plassen – spelen namelijk ook vraagstukken als stikstofemissie. Naast het waterinfiltratiesysteem zal de provincie andere investeringen doen, die ervoor zorgen dat het waterpeil kan worden verhoogd. Denk aan afwaardering van gronden, aankoop van bedrijven en kavelruil.

Vitale landbouw
Alle investeringen met de impulsgelden zullen onderdeel zijn van bredere en meer langetermijnafspraken met grondeigenaren. Daarmee is het een van de stappen die de provincie wil zetten op weg naar een vitale landbouw. Bom-Lemstra: “Landbouw hoort bij Zuid-Holland. Daar moeten we zuinig op zijn, en we zijn aan de grenzen van de mogelijkheden aanbeland. Naast bodemdaling, staat de biodiversiteit bijvoorbeeld onder druk. Maar ook het productiesysteem en de verdienmodellen van onze boeren. Dat vraagt om een verandering waaraan we samen met boeren en de hele keten daaromheen moeten werken.” In de drie gebieden zal de aanpak dan ook worden gecombineerd met andere activiteiten, bijvoorbeeld vanuit de gebiedsprocessen rond stikstof of de inzet voor natuur. “De vraagstukken zijn groot, maar door slim te combineren kunnen we samen flinke stappen zetten.”