Stress ongezond of ook ten goede te gebruiken?

19 September 2018, 19:31 uur
Algemeen
mainImage
Digitaal Dagblad
Afbeelding is niet meer beschikbaar

Is stress echt alleen maar ongezond, of kun je het ook ten goede gebruiken? Lees het in de blog van verpleegkundig specialist Lenneke van Tol van het Groene Hart Ziekenhuis over stress.

De vakantieperiode is weer ten einde: tijd voor nieuwe stress.

Op het spreekuur zie ik patiënten met een hoge bloeddruk waarvan de partner vindt dat er sprake is van stress bij de patiënt, bijvoorbeeld door het moeten halen van deadlines op het werk, terwijl de patiënt in kwestie dat niet zo ervaart. Het ervaren van stress is heel persoonlijk; voor de ene persoon is 50 uur werken prima en een uit de hand gelopen hobby maar een ander ervaart 20 uur werken al als teveel door de combinatie met een gezin of mantelzorgtaken.

Is stress nu zo ongezond en hoe kunnen we stress gebruiken?

Stress is eigenlijk een gevoel van controleverlies bijvoorbeeld door problemen binnen het gezin, het werk of je gezondheid. Enige stress is ook nodig om te kunnen functioneren, denk aan het zenuwachtig en gestrest zij bij het voeren van een sollicitatiegesprek of bij het meedoen aan een sportwedstrijd.

Het hebben van stress is ook normaal geworden en hoort nu eenmaal bij het leven; iedereen heeft wel ergens stress over, maar is dat ongezond?

Tot een aantal jaren geleden werd stress gezien als een factor die je gezondheid negatief beïnvloedt en dus bestreden moest worden. Inmiddels weten we dat stress ook positief kan werken voor je gezondheid, mits deze niet te heftig is en niet te lang aanhoudt. Stress wordt ongezond als je lichaam onvoldoende tijd krijgt om te herstellen en je bijvoorbeeld niet goed meer kunt functioneren doordat je slecht slaapt of niet meer kunt ontspannen.

Stress zorgt ervoor dat bepaalde reacties in je lichaam versterkt worden. Bij afname van stress kan het lichaam weer ontspannen. Een natuurlijke reactie van stress is dat je sneller gaat ademhalen, je hartslag stijgt en je meer gaat transpireren; we zien dit vaak als angst.

Vaak wordt het advies gegeven stress te reduceren, maar je kunt de reacties van het lichaam ook zien als het vrijkomen van energie die je kunt gebruiken om uitdagingen aan te gaan. Bijvoorbeeld door je leefstijlgewoonten te optimaliseren, meer te gaan bewegen of gezonder te gaan eten, waardoor je bloeddruk juist daalt. Zelf kunnen we het lichaam ook stimuleren om te ontstressen bijvoorbeeld door ontspanning te zoeken in meditatie/yoga, door juist fysieke inspanning te leveren bij sport of tijdens het wandelen buiten, je creatief te uiten, te lachen en vooral ook door contact te zoeken met andere personen. Hierdoor komen er namelijk stoffen vrij in het lichaam die de stressreacties weer af laten nemen.

Het is dus belangrijk om je tijdens een stressvolle periode niet af te sluiten maar juist contacten te leggen met mensen waar je je prettig bij voelt. Hiernaast helpt het bespreekbaar maken van onderliggende problemen ook om nare situaties te verwerken. Ervaringen uit eerdere stressvolle periodes in het leven kun je ook gebruiken om er kracht uit te putten en positiever te gaan denken; wat hielp je toen en hoe kun je dat deze keer ook toepassen?

Door al deze acties krijg je weer meer grip op de situatie en daalt het nare gevoel. Zo kun je weer een buffer aanleggen om een volgende stressperiode te lijf te gaan, want die gaat er ongetwijfeld komen.

Over Lenneke van Tol
Lenneke van Tol werkt sinds 1997 in het GHZ, op diverse afdelingen in verschillende functies. Zij volgde specialisaties in de oncologie, research, reizigersadvisering en zij haalde 2006 de Master Advanced Nursing Practice. Zij werkt op de Vasculaire polikliniek Interne Geneeskunde, waar zij als verpleegkundig specialist intensieve zorg bij somatische aandoeningen geeft.