Wat moet je doen als je door het ijs zakt?

11 February 2021, 19:33 uur
Lokaal

Reddingsbrigade Nederland waarschuwt schaatsers voor de gevaren van natuurijs. Het is belangrijk om voorbereidingen te treffen, vooral op de plekken waar het water diep is. Kies bijvoorbeeld een plek die op Schaatsen.nl als veilig is aangemerkt of waar al mensen schaatsen. Wat moet je doen als je alsnog door het ijs zakt?

Wie door het ijs zakt, kan te maken krijgen met koudeshock. Kenmerken daarvan zijn onder meer een verhoogde hartslag en een versnelde ademhaling. Volgens een woordvoerder van de Reddingsbrigade is dit vooral een mentaal probleem. "Laat je niet leiden of misleiden door je lichaam", zegt hij.

Het eerste wat je doet als je hoofd boven water is, is rustig in- en uitademen. "Herpak jezelf en probeer pas daarna op het ijs te klimmen." Vanwege het ijskoude water moet alles wat je doet "zo simpel mogelijk zijn". Neem daarom ijsprikkers mee, klinkt het advies. Deze kan je aan een touw om je nek hangen, zodat ze snel te pakken zijn. Dit reddingsmiddel wordt verkocht door schaatswinkels, maar kan ook zelf worden gemaakt.

De woordvoerder waarschuwt dat je niet zelfstandig op je buik uit het water kan klimmen. Dit komt doordat het ijs spekglad wordt door het water dat door jouw val op het ijs komt te liggen.  
 
Verdeel je gewicht over het ijs
Zonder ijsprikkers kan je, afhankelijk van je locatie, proberen om het ijs af te breken zodat je een weg naar de kant vrijmaakt zodat je daar uit het water kan klimmen. Bij een klein gat in het ijs kan je op je rug liggen en je voeten afzetten tegen het ijs, zodat je dan het ijs op kan rollen. Door te blijven liggen, verdeel je je gewicht over het ijs.

Rol voorzichtig weg van het gat en ga alleen staan als je denkt dat het ijs sterk genoeg. Je kan het ijs testen door eerst voorzichtig op je handen en knieën te staan. De Reddingsbrigade geeft als tip mee dat je kunt terugrollen naar de plek waar je had geschaatst voordat je door het ijs zakte.

Indien je onder het ijs terecht komt, moet je zwemmend op de rug op zoek naar een afwijkende, zwakke plek in het ijs. Daar kan je indien nodig een gat in proberen te schoppen. Deze plek herken je volgens de Reddingsbrigade door het contrastverschil. Als voorbeeld noemt de woordvoerder de vlotten die gebruikt worden tijdens zwemlessen. Het vlot en het gat daarin hebben twee verschillende kleuren.

Wat neem je mee als je gaat schaatsen?
IJsprikkers met een touw om ze om je nek te hangen. Eventueel zelf te maken door twee stukken (ongeveer 15 centimeter) van een bezemsteel af te zagen en een dikke schroef erin draaien of dikke spijker erin slaan. Knip de kop van de schroef of spijker eraf zodat er een punt ontstaat.
Een stuk touw van 5 à 10 meter.
Telefoon in een waterdichte zak.
Eventueel een isolatiedeken en een extra setje kleding (trui, broek, sokken, muts en sjaal).

'Ga niet alleen schaatsen op natuurijs'
Mensen worden geadviseerd niet alleen op natuurijs te schaatsen, zodat er altijd hulp aanwezig is als iemand door het ijs zakt. Probeer die persoon met een touw, een tak of aan elkaar geknoopte kledingstukken uit het water te trekken. Bel 112 als dat niet lukt. Zelf naar het slachtoffer toegaan wordt dringend afgeraden vanwege het zwakke ijs.

Eenmaal uit het water is warmte heel belangrijk. De combinatie van water en wind is gevaarlijk. "Als je jezelf uit de wind kan houden, ben je al goed bezig." De woordvoerder wijst erop dat negen minuten in ijskoud water fataal kan zijn. Zoek daarom een warme plek op, maak jezelf klein en trek indien mogelijk droge kleding aan.

Bij onderkoeling is het "goed en zinvol om er een professional naar te laten kijken", zegt de woordvoerder. In dat geval is het belangrijk om alsnog 112 te bellen als je al uit het water bent. Volgens de Reddingsbrigade is het slim om je telefoon uit voorzorg in een waterdichte zak mee te nemen, zodat je hulp voor jezelf of anderen kan inschakelen.