Gouwenaar en klimaatwetenschapper Geert Jan van Oldenborgh is dinsdag op 59-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van kanker, zo bevestigt het KNMI.

Van Oldenborgh, fysicus van huis uit, vergaarde roem met Climate Explorer, een website waarop hij talloze meetreeksen over het weer en het klimaat ontsloot voor gebruik door collegawetenschappers. Het zou hem later een prestigieuze Europese onderscheiding opleveren.

Bij het grote publiek werd hij bekend met zijn project ‘World Weather Attribution’, dat hij samen met zijn Duitse collega Frederike Otto opzette. Met dat project becijferde hij welke extreme weergebeurtenissen in welke mate zijn toe te schrijven aan klimaatverandering. Het bezorgde hem en Otto op de valreep een vermelding in de toonaangevende lijst van meest invloedrijke bewoners van de planeet, van tijdschrift Time.

Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
Bij de laatste lintjesregen ontving de Goudse professor en KNMI’er Geert Jan van Oldenborgh een koninklijke onderscheiding ontvangen. Geert Jan van Oldenborgh werd door burgemeester Pieter Verhoeve benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. "En zo'n bijzondere onderscheiding heb ik als burgemeester nog nooit mogen uitreiken. Ook voor mij een bijzondere eer", aldus Verhoeve.

Verhoeve: "Deze bijzondere Koninklijke onderscheiding wordt toegekend aan mensen met exceptionele verdiensten voor de samenleving. De onderscheiding is voor mensen met een talent, die een briljante prestatie leveren, bijvoorbeeld baanbrekend wetenschappelijk werk dat nuttig is voor de maatschappij..."

Dat is precies wat professor Van Oldenborgh heeft gedaan. Als klimaatwetenschapper en ontwikkelaar bij de KNMI heeft hij een uitzonderlijke bijdrage geleverd. Hij heeft technologie ontwikkeld die wereldwijd dient als basis voor klimaatstudies en analyses. Er is meer inzicht gekregen in klimaatverandering waardoor passend beleid kan worden gemaakt.

De bijdrage van Van Oldenborgh aan de klimaatwetenschap is groot. Hij werkt sinds 1996 bij het KNMI. Aanvankelijk richtte zijn werk zich op de dynamiek en voorspelbaarheid van El Niño. Als “bijproduct” van dit werk schreef hij een computerprogramma waarmee hij weer- en klimaatdata kan koppelen en analyseren: de KNMI Climate Explorer. Het werd een groot succes.

Daarnaast heeft Van Oldenborgh bijgedragen aan beoordelingsrapporten van het IPCC, het internationale klimaatpanel van de Verenigde Naties.

Ook heeft Van Oldenborgh aan de basis gestaan van de wetenschap van klimaatattributie, hoe klimaatverandering van invloed is op extreem weer. Als erkenning voor dit werk was hij ook aangesteld als buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Oxford.

Van Oldenborgh kon op een heldere en toegankelijke wijze uitleg geven over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering, en daarom werd hij regelmatig gevraagd om extreme weergebeurtenissen te duiden in de media.

Sinds 2013 leed hij aan de ziekte van Kahler, een langzame vorm van botkanker. Drie keer wist hij dankzij behandelingen aan de oprukkende ziekte te ontkomen. Een vierde kans op uitstel bleek hem niet meer gegund. Van Oldenborgh is 59 jaar geworden.