De één heeft al Dames Hoofdklasse gefloten en de ander is op weg naar die arbitrale top. We hebben het over Marije Appels (29) en Chris de Waal (36). Beiden hebben hun scheidsrechtersopleiding gekregen bij het talentenclubje van GMHC. Toen eenmaal duidelijk werd dat hun ambitie meer lag bij het fluiten dan bij het spelen, werden ze aangemeld bij de opleiding van de KNHB, de BIO: bondsscheidsrechters in opleiding (niet te verwarren met het Bio-vakantieoord…).
Chris: “Vakantie was het zeker niet. Het was en is hard werken. We kregen begeleiding en workshops. In een soort klasje. Met een spelregeltoets en alles over positionering, weerbaarheid en omgaan met coaches en spelers. Want spelregels kennen is één, echt goed leren fluiten is toch wat meer.”
Wanneer was voor Marije en Chris duidelijk, dat ze de voorkeur gaven aan een loopbaan als scheidsrechter?
Marije: “Bij mij was dat toen ik m’n werk (fysiotherapie) niet langer kon combineren met hockeyen in Dames 1. Later kwam daar een lastige polsblessure bij. Toen koos ik voor de opleiding bij de KNHB.” Marije speelde in die tijd (midden jaren ’90) samen met haar oudere zus Lieke in Dames 1. Beiden hebben het hockeyen met de paplepel in gekregen, net als hun broer Bas. Ze komen uit een echte hockeyfamilie. Moeder Saskia en vader Guus hebben hun sporen verdiend bij GMHC.
Chris daarentegen komt niet uit een hockeyfamilie. “Maar wij woonden wel náást die hockeyfamilie. En niet alleen bij de ‘Appeltjes’. Aan de Boerensloot (een buurtje bij de Bloemendaalseweg) woonden meer GMHC’ers, zoals de families Van den Tweel, Staring, Spijk en Van Wissen. We hockeyden op straat. Ik kwam bij GMHC in jongens D1.”
Marije begon bij de F-jes, doorliep alle jeugdcategorieën en sloot op haar 17e aan bij zus Lieke in Dames 1. Daar beleefden beide zussen enkele mooie jaren. Na een uitstapje bij HCRotterdam kwam Marije terug naar GMHC om zich te storten op het fluiten.
Chris bleef wat langer actief hockeyen totdat hij zich bij het overwegend jongere H1 wat te oud begon te voelen. Hij meldde zich in die tijd (2017/2018) bij de KNHB. “In het begin floot ik vooral jeugdwedstrijden op zaterdag. Zo kon ik wel blijven spelen bij Heren 1. Later was dat bij de veteranen. Dat was goed te combineren.”
Nieuwe scheidsrechters worden bij de KNHB ingedeeld op sterkte, van G tot en met A. Beiden zitten inmiddels op niveau C. Dat betekent dat ze Dames promotieklasse en Heren overgangsklasse mogen fluiten.
Marije: “Dat is best wel pittig. Als spelers zien dat ze met een nieuweling te maken hebben, gaan ze je uitproberen. Kijken hoe ver ze met allerlei trucjes kunnen gaan. Ik heb speciale adviezen gekregen hoe je daar mee om moet gaan. ‘Maak theater. Laat aan je lichaamstaal en bewegingen zien dat je ze aan kunt. Dat lukt tot nu toe vrij aardig.”
Fluiten in de C-groep betekent dat het om wedstrijden gaat in het district Zuid-Holland. Voor het vervoer krijgen scheidsrechters een kilometer-vergoeding. Fluiten op B en A niveau betekent dat je landelijk moet optreden.
 
Debuut Hoofdklasse
 
Marije heeft inmiddels haar debuut gemaakt in de Hoofdklasse Dames. “Dat was op 6 april de wedstrijd Oranje Rood-Den Bosch. Spannend wel, maar superleuk. Van speelsters van Den Bosch kreeg ik het advies om vooral gewoon te blijven doen. Maar ze proberen je toch wel uit. Ik bleef gelukkig vrij nuchter. Ik kwam ook ineens op de tv. Daarna kreeg ik reacties van mensen als ‘We hebben je gespot. Het ging goed hoor’. Een tweede wedstrijd volgde inmiddels ook al, Tilburg-Pinoké.”
Chris heeft nog geen hoofdklasse gefloten, maar dat is wel zijn ambitie. “Er is een groep van zo’n veertig scheidsrechters die dit hoogste niveau fluiten. Het is moeilijk om daartussen te komen, maar ik zou dat wel willen.”
Daarom heeft Chris besloten om zich volledig op het fluiten te focussen. “Ik heb opgezegd bij de veteranen. We krijgen zeer binnenkort gezinsuitbreiding na Thomas. (Esther is in verwachting van de tweede; ze is uitgerekend op 27 juni). Dan is zelf spelen haast niet meer mogelijk. Inmiddels heeft Chris al wel aan de Hoofdklasse Heren geroken. Hij floot voor de Gold Cup de wedstrijd Cartouche-HCKZ, tóen nog hoofdklasse.
Hebben beiden nog hogere ambities? EK, WK, Olympische Spelen…
Marije: “Daar kan je wel van dromen, maar dat is toch te hoog gegrepen. Een vaste waarde voor de Dames Hoofdklasse is voldoende om naar te streven. De Heren Hoofdklasse niet. Dat is toch een andere wereld.”
Chris: “Dat niveau is niet realistisch. Daarvoor ben ik ook te laat begonnen met serieus fluiten. Stapje voor stapje richting Hoofdklasse Heren. Dat zou al heel gaaf zijn.”
Beiden fluiten nu bijna ieder weekeinde. De bond verwacht tachtig procent beschikbaarheid. Géschiktheid wordt een paar keer per seizoen beoordeeld en scheidsrechters moeten twee keer per jaar een conditietest doen.
Marije en Chris: “We hopen hier nog wel een tijdje mee door te kunnen gaan.”

Chris de Waal (36).