Stel je voor: je wilt een vijfjarig leasecontract afsluiten voor een auto. De prijs is aantrekkelijk, en in het bedrag zitten alle kosten: onderhoud, verzekering, wegenbelasting. Maar wanneer je de overeenkomst ontvangt, lees je dat na een jaar door het leasebedrijf wordt bepaald of deze kosten vanaf dan nog wel worden vergoed dan wel voor jouw rekening komen. Het leasebedrijf zegt: "Onze intentie is positief hoor om die kosten te blijven betalen, maar een garantie geven we niet. Het leasebedrag blijft wel hetzelfde."

Iedereen zou zo'n contract ter plekke verscheuren. Je gaat toch niet 5 jaar vastzitten aan een contract waarbij de belangrijkste voorwaarden na één jaar op losse schroeven staan?

Precies dat is nu wel de situatie rond de bestuursovereenkomst tussen Gouda en het COA. De overeenkomst loopt liefst 25 jaar en wordt elke 5 jaar geëvalueerd. Klinkt redelijk, maar er zit een adder onder het gras: Gouda kan na 5 jaar níet ontbinden als COA besluit bijvoorbeeld de aanvullende financiële bijdrage te stoppen. Alleen met wederzijdse instemming kan er een einde komen aan het contract. Met andere woorden: Gouda zit klem.
Het college wuift de zorgen weg.

"We vinden met het COA de activiteiten die met de aanvullende financiering worden bekostigd allemaal zeer belangrijk, ook om te borgen dat het AZC zonder problemen voor de omgeving kan functioneren. En wanneer COA de aanvullende financiering stopt, zijn er middelen beschikbaar om het als gemeente zelf te betalen," is de redenering. Maar dat betekent dat de lasten uiteindelijk volledig op de schouders van de Goudse inwoners terechtkomen. En laat één ding duidelijk zijn: Gouda is geen rijke gemeente. Sterker nog, het zijn juist de financieel kwetsbare gemeenten die bovengemiddeld vaak de opvang van vluchtelingen op zich nemen. Terwijl rijke gemeenten, die meer ruimte en middelen hebben, veel minder doen. Dat voelt niet alleen scheef, dat ís scheef.

Gouda Vitaal is samen met andere partijen kritisch op het AZC voorstel, maar dit onderdeel verbaast ons wel het meest. Wij stelden daarom voor om een aantal ontbinden voorwaarden expliciet aan de bestuursovereenkomst toe te voegen (om als gemeente de overeenkomst te kunnen beëindigen voor het geval dat het COA een aantal afspraken na vijf jaar niet meer wil of kan continueren). De meeste coalitiepartijen willen echter geen "go/no-go"-moment na vijf jaar. Eén partij ging zelfs zo ver om te stellen dat een ontbindingsclausule "de hele overeenkomst op zijn kop zou zetten." Maar wie wordt hier nu eigenlijk beter van? Zeker niet de inwoners van Gouda. Die lopen het risico dat de stad straks bijvoorbeeld veel geld zelf moet ophoesten, terwijl andere gemeenten wegkijken.

Een overeenkomst van 25 jaar zonder duidelijke exit-mogelijkheid is geen stevig contract, maar een sprong in het duister. Bij een leaseauto zou niemand dit pikken. Waarom zouden we het bij een contract dat onze stad voor decennia bindt, wél doen?