Grootste stofzuiger van de wereld komt langs Gouda

12 May 2021, 12:13 uur
Lokaal
mainImage

Gouwenaars die iets bijzonders willen zien, moeten rond 13u00 vandaag even naar De Gouwe gaan. Het betreft hier een bijzondere watertransport van een stadsgraanzuiger. Het gevaarte vaart op 12 mei rond 13u00 door de Gouwe door de Julianasluis en Spoorbrug. Dit voor een grondige renovatie verderop in het achterland. De Graanlift 19 uit 1927 is ruim 30 meter hoog, en enige drijvende graanelevator van Europa, en grootste stofzuiger. De stadsgraanzuiger ligt al jaren in het Maritiem Museum Rotterdam.

‘s Werelds laatste werkende graanzuiger vertrok dinsdagmorgen uit de Maritiem Museum Haven in Rotterdam. De Stadsgraanzuiger 19 gaat voor een grootscheepse restauratie naar werf Talsma in Friesland. Daar wordt de elevator in prachtige staat teruggebracht. De reis duurt enkele dagen en is live te volgen op maritiemmuseum.nl.

Volgens Wikipedia droeg de Graan Elevator Maatschappij (GEM) in september 1979 de in 1975 buiten dienst gestelde ELEVATOR 4 over aan de Stoom Stichting Nederland (SSN). Deze verliet daarmee de Maashaven voor Delfshaven. Het bleek dat deze stichting onvoldoende in staat was het onderhoud te verzorgen en de GEM nam het schip terug in beheer. Het meest dringende onderhoud werd verricht, opnieuw in de Maashaven.

In februari 1984 werd de Stichting Technische Restauraties Rijnmond (STERR) opgericht. Het was de bedoeling met inzet van mensen zonder betaald werk de restauratie en beheer van industrieel erfgoed uit te voeren. ELEVATOR 4 werd aan de stichting overgedragen. Maar ook die stichting kon niet alle onderdelen restaureren en men vond in de zoektocht naar vervanging in Antwerpen de STADSGRAANZUIGER No.19. Men vond ook de middelen om het schip te kopen en in mei 1985 kon het naar Rotterdam worden versleept.

Ook de STERR had uiteindelijk gebrek aan kennis, geld en voor een toekomstperspectief kwam men uit bij het toen nog op te richten Maritiem Buitenmuseum (MBM). In september 1987 was de start van het MBM met een groot stoomevenement met onder meer de elevator in de Leuvehaven. Er werden daarmee vrijwilligers geworven voor de restauratie. De elevatoren werden tijdelijk ondergebracht in de Stichting Rotterdamse Graanelevator (SRG).

Uitgebreid technisch onderzoek, door een onafhankelijke partij, leerde dat Elevator 4 in onomkeerbaar slechte staat verkeerde, STADSGRAANZUIGER No.19 in aanzienlijk betere staat. Dit schip werd behouden en onderdelen van ELEVATOR 4 hergebruikt.

Omdat de Leuvehaven op dat moment nog actief in gebruik was bij de binnenvaart, werd het schip verhaald naar de Wolfshoek. Uiteindelijk nam het Maritiem Museum Rotterdam het schip over en gaf het weer in bruikleen aan de SRG. Het kreeg een ligplaats bij het museum in de Leuvehaven.

De werking
In de recipiënt wordt de lucht door doekfilters naar vacuümpompen gevoerd en hoog boven het dek afgeblazen. Door de zo ontstane onderdruk stroomt lucht in de zuigbuis en neemt het product mee. Het product valt via een sluis in de bovenbunker. Hier heerst gewone luchtdruk. Vanuit deze bunker valt het product via een door de weger bediende schuif in de basculeweegschaal met een capaciteit van maximaal 3000 kg per weging. Na het wegen valt het product via een afvoerklep in de onderbunker. Via een uitschuifbare stortpijp met afsluitklep (om het naastgelegen binnenschip te kunnen verhalen) wordt het product in het ruim van dat binnenschip overgeslagen. Het massaproduct dat uit een zeeschip komt is gewoonlijk niet vrij van stof, vuil en ongedierte. Dat vormt echter onderdeel van de lading waar door de ontvanger voor betaald is. Het werd daarom gewoon meegewogen.