Het belastingstelsel moet eenvoudiger en eerlijker, daarover zijn de lijsttrekkers Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Pieter Omtzigt (NSC) het eens. Maar het zwaarder aanslaan van bedrijven en vermogenden, een vurige wens van de verenigde linkse partijen, kan nog niet direct op instemming rekenen bij de oud-CDA'er.

Werkenden betalen 40 procent belasting over hun inkomen, mensen die hun inkomsten uit vermogen halen 28 procent, zei Timmermans tijdens een zelf georganiseerd onderling debat met Omtzigt. Hij vindt dat oneerlijk. Ook bedrijven moeten wat hem betreft echt meer gaan bijdragen.

"Ik aarzel bij een hogere vermogensbelasting", reageerde Omtzigt. Hij wees erop dat de overheid al eens is teruggefloten omdat spaarders meer kwijt waren aan belasting dan dat zij aan rente ontvingen, en dat daarvoor compensatie is betaald. "Wees voorzichtig wie je pakt", waarschuwde hij. Tegelijkertijd erkent ook Omtzigt dat de allerrijksten te weinig bijdragen.

Uitzonderingen

Timmermans wil daarnaast af van de lange reeks uitzonderingen die het belastingstelsel telt. Minder maatwerk maakt het stelsel volgens de oud-Eurocommissaris minder fraudegevoelig, makkelijker uit te voeren en beter te behappen voor burgers. Hij vindt daarbij Omtzigt aan zijn zijde. "We moeten door de hele lijst van uitzonderingen heen", aldus de NSC-leider.

Ook over de manier waarop de overheid bedrijven moet behandelen, werden de twee politieke kopstukken het niet eens. Als Nederland bedrijven vraagt veel sneller te vergroenen dan in Duitsland of België wordt geëist, lopen we het risico dat bedrijven naar andere landen vertrekken, meent Omtzigt. Datzelfde geldt voor de voorgenomen belasting op het inkopen van eigen aandelen. Het is terecht dat bedrijven daar straks een heffing over betalen, maar Nederland doet er goed aan om soortgelijke regels te hanteren als buurlanden.

Duidelijkheid

Timmermans kijkt daar anders naar, en heeft "geen medelijden" met Nederlandse bedrijven. Als Eurocommissaris zag hij dat bedrijven "eerst sputteren" maar uiteindelijk vaak akkoord gaan met regels, zolang er maar duidelijkheid wordt gegeven over het beleid. Grote bedrijven, met uitzondering van de fossiele sector, zijn volgens hem zelfs veel ambitieuzer op het klimaat dan veel politici. Bedrijven kijken immers naar hun verdienmodel op de lange termijn, benadrukt Timmermans, dat ook wordt bedreigd als het klimaat sterk verandert.

Bedrijven die naar andere landen vertrekken omdat in Nederland belasting wordt geheven over de inkoop van eigen aandelen (in feite een vorm van dividend), nemen volgens Timmermans "een loopje met hun maatschappelijke verantwoordelijkheid".