Nederland moet stoppen met uitvoer onderdelen F-35 naar Israël

12 February 2024, 14:06 uur
Landelijk
mainImage
ANP

Nederland moet de export naar Israël van onderdelen voor F-35 gevechtsvliegtuigen binnen zeven dagen stopzetten. Dat heeft het gerechtshof in Den Haag in hoger beroep maandag beslist. De zaak was aangespannen door Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum.

De drie organisaties eisten het verbod op de uitvoer, omdat de Israëlische F-35's zouden bijdragen aan (mogelijke) genocide en ernstige en grootschalige schendingen van het oorlogsrecht in de Gazastrook. De eis was eerder door de rechtbank afgewezen. Het hof oordeelde maandag dat wel degelijk een "duidelijk risico" bestaat dat Israël met zijn F-35's het humanitair oorlogsrecht in Gaza ernstig schendt. Israël houdt bij zijn aanvallen onvoldoende rekening met de gevolgen voor de burgerbevolking, aldus het hof.

Het gaat om Amerikaanse onderdelen voor het gevechtsvliegtuig die liggen opgeslagen in een logistiek centrum op vliegbasis Woensdrecht. Vandaaruit gaan de reserveonderdelen naar alle Europese landen die de F-35 gebruiken, inclusief Israël. Sinds de uitbraak van de oorlog in de Gazastrook ruim vier maanden geleden zijn ook nog onderdelen voor de F-35 naar Israël uitgevoerd.

Vergunning
De minister voor Buitenlandse Handel heeft dan wel de vergunning voor de uitvoer van de onderdelen van de F-35 na de uitbraak van de oorlog opnieuw beoordeeld, maar heeft dat volgens het gerechtshof niet correct gedaan. Bij die beoordeling hadden onder meer buitenlandpolitieke of economische afwegingen geen rol mogen spelen. De verplichting die voortvloeit uit andere internationale verdragen zoals het wapenhandelsverdrag om mogelijke schending van het oorlogsrecht te voorkomen weegt zwaarder.

Het hof is ook niet overtuigd van het argument van de Staat dat een verbod op de export van de onderdelen grote gevolgen zou hebben voor de relatie van Nederland met de Verenigde Staten en Israël en dat zelfs het voortbestaan van de locatie in Woensdrecht op het spel zou staan. Het kabinet kan trouwens wel een nieuwe vergunning geven voor de export van de onderdelen, maar dan wel met de voorwaarde dat Israël de F-35 niet inzet in Gaza.

De oorlog begon op 7 oktober toen Hamas een aanval uitvoerde op Israël waarbij ongeveer 1200 doden vielen. Daarna begon de aanval van Israël op Gaza waarbij inmiddels bijna 30.000 Palestijnen zijn omgekomen. Ook is meer dan de helft van de gebouwen verwoest. De bevolking is op de vlucht geslagen en er is een groot gebrek aan basisbehoeften waaronder voedsel, water en medicijnen.


Door: ANP