Even dacht ik dat ’t alleen in mijn familie-, vrienden- en kennissenkring speelde; vertrekken bij WhatsApp, die gratis berichtendienst waarmee je ook nog zonder kosten kan telefoneren/videobellen. Maar het was ineens ook een item in het NOS-journaal. Er wordt massaal overgestapt naar Signal, een vrijwel identieke service. 

Los van de wereldwijde afkeer van WhatsApp-eigenaar Mark Zuckerberg persoonlijk is privacy het woord waar in dit geval alles om draait. Want Zuckerberg leest weliswaar niet wat je schrijft, maar hij verzamelt met WhatsApp wel allemaal info over jouw contacten, hoe vaak en hoe lang je met die mensen communiceert. Zoals hij met Facebook en Instagram nog veel en veel meer over de gebruikers te weten komt. En als je al die info ook nog eens kan combineren, heb je data-goud in handen.

“Als privacy je lief is, stap je over naar een alternatieve berichten-app”, stelt de Consumentenbond op de website. Om te vervolgen: “Er zijn meer alternatieven voor WhatsApp, maar Signal heeft onze voorkeur. Deze app heeft namelijk geen commerciële basis. De ontwikkelaar leeft van donaties en de broncode is openbaar.”

Dat komt wel even aan. De Consumentenbond is geen club die maar wat raaskalt. Wat de Consumentenbond dwars zit bij WhatsApp is dat het deel uitmaakt van Meta, het moederbedrijf van techgigant van Mark Zuckerberg. Zuckerberg kocht WhatsApp negen jaar geleden voor maar liefst 19 miljard dollar en dat deed hij niet uit idealisme.

Hielenlikkers

Wat voor man Mark Zuckerberg is, konden we in 2010 al zien in de Oscar-winnende film ‘The Social Network’, namelijk het type vriend dat vijanden overbodig maakt. Dat is er in de loop der jaren ook niet beter op geworden. Bij Mark Zuckerberg wijkt elke vorm van fatsoen voor zoveel mogelijk verdienen. En het is dan ook geen verrassing dat hij zich in navolging van Elon Musk en Jeff Bezos heeft geschaard in het groepje hielenlikkers van Donald Trump.

Binnen dit trio is Elon Musk, de man achter Tesla, de Starlink-satellieten en X (voorheen Twitter), wel een verhaal apart. Musk is het levende bewijs dat genialiteit en waanzin vlak bij elkaar liggen. Bij Bezos en Zuckerberg overheerst meer het adagium dat principes mooi zijn, maar geen geld mogen kosten. 

En dat is natuurlijk niets nieuws. Je hoeft niet verder terug in de tijd te gaan dan Hitler om te zien dat het grootkapitaal zich nooit gehinderd heeft gevoeld (financiële) steun te geven aan dictators, hoe verderfelijk en/of krankzinnig ook. Volkswagen onder leiding van Ferdinand Porsche, maar ook Audi en BMW, Dr. Oetker, Krupp, Siemens, Bayer en niet te vergeten Hugo Boss (‘de kleermaker van de nazi’s) hielpen de nationaalsocialisten maar wat graag in het zadel en schurkten in de jaren daarna gewetenloos tegen de Führer aan.

Shell

Dergelijk gedrag is van alle tijden en wereldwijd verspreid. In Zuid-Amerika konden misdadige regimes decennia lang  gedijen dankzij multinationals als ITT en United Fruit, terwijl ons eigen Shell niet schroomde vuile handen te maken op het Afrikaanse continent of waar ter wereld men het ook maar nodig achtte om de winstcijfers veilig te stellen.

Het verschil met nu is dat de consument niet alleen beter is geïnformeerd, maar ook mondiger en machtiger is geworden. Sinds Musk zich met vele miljoenen dollars inkocht bij Trump, ja zelf nog voordat hij een soort halfbakken nazi-groet bracht, vlogen de verkoopcijfers van de Tesla al omlaag. Afgelopen januari was voor Tesla Nederland de slechtste maand in anderhalf jaar. 

In Zweden daalde diezelfde periode de verkoop met 45%, in Noorwegen met 37% en in Frankrijk met maar liefst 63%. Ook in Duitsland werden in januari niet meer dan 1200 Tesla’s - inmiddels ‘swasticars’ genoemd - verkocht. Zuurder dan die cijfers was echter de grap van de Britse televisiepresentator Stephen Fry: “Musk kan geen nazi zijn”, sprak hij tot de kijker. “Want de nazi’s konden wél betrouwbare auto’s maken”.

Kettingzaag

Musk is inmiddels zo vervuld van zijn macht bij ’t slopen van het Amerikaanse ambtenarenapparaat, dat de neergang van Tesla wordt overstemd door het geluid van zijn kettingzaag. Bezos en Zuckerberg blijven meer in de schaduw. Ze stonden weliswaar prominent op het podium bij de inauguratie van Trump, maar houden zich verder stil. Al laat Bezos zich inmiddels ook gelden als kranteneigenaar die de opiniepagina censureert.

De dubieuze rol van het trio in de machtsovername in de VS gaat niet ongemerkt voorbij, getuige nu de vlucht van WhatsApp naar Signal. De tech-wereld buiten de VS staat ook niet stil; de afhankelijkheid van een rechtsstaat in verval baart zorgen. In Zweden, Duitsland, Frankrijk en Nederland komen voorzichtig initiatieven van de grond om datacentra te bouwen, clouddiensten aan te bieden en zich op AI te richten. Allemaal als privacy-vriendelijk alternatief voor de Amerikaanse big tech. 

Tot voor kort wist ik niet van het bestaan van Signal. Maar inmiddels vliegen de verzoeken me om de oren om over te stappen naar de concurrent. En aangezien ik het nooit prettig vond dat Zuckerberg WhatsApp overnam, voelt dat nu heel goed. 

Want Amazon had ik al veel eerder afgeschreven, omdat het bedrijf z’n personeel zo honds behandeld. Een Tesla vind ik gewoon lelijk en van Twitter/X wilde ik net zo min wat weten als van Facebook of Instagram. Met genoegen kan ik nu ook de WhatsApp-band met die vreselijke Zuckerberg verbreken.