Column Yvonne Hagenaars |

Kievitsei voor Nederland

Al 12 keer deze column begonnen. Al 12 keer #12 in mijn hoofd gehad. En dat terwijl mijn campagne voor goed onderwijs in de Provincie lang niet zo interessant is als een kleine ramp die zich voltrekt. Dit keer bedoel ik niet de klimaatverandering. Ik bedoel het verloren gaan van ons gezamenlijk geheugen. Ik bedoel iets wat alle partijen verbindt: onze taal.

Het eerste kievitsei is gevonden op 28 februari 2019. Nog nooit zo vroeg. Een typisch Nederlands gebruik. Typisch Nederlands. Zoals om maar wat te noemen Karel ende Elegast, zoals De Zee-straet (huidige Scheveningseweg) van Huygens, de Max Havelaar (of de koffieveilingen enz. verplichte kost voor politici) van Multatuli, zoals het gedicht Wien Neêrlands Bloed door d’adren vloeit (in 1832-1917 ons volkslied, verplichte kost voor Rijswijkers) van Tollens, zoals Turks Fruit van Jan Wolkers, Tirza van Grunberg of de gedichten van Jean Pierre Rawie, of zoals de boeken van Madelief van Guus Kuijer en Jip en Janneke van Annie MG Schmidt. Ach, en zoveel, zoveel meer. Meer dan je in een heel leven kunt bestuderen. Meer dan je in een paar middelbare schooljaren tot je kunt nemen. Geheimen over onze geschiedenis, onze cultuur onze grootse daden en onze kleinste geniepigheden.

Ik schrijf dit stukje in het Nederlands. Zodat u het in het Nederlands kunt lezen. Er misschien nog eens over nadenkt. In het Nederlands. Niks maakt ons meer Nederlands dan onze taal.

Drie keer vier is twaalf. Vier. Vier studenten telt de Vrije Universiteit in Amsterdam. In heel Nederland is er slechts een handjevol. Te weinig om de honderden atheneum en havo bovenbouwklassen te onderwijzen. Op de lerarenopleidingen, ook een handjevol studenten, worden de eerste vier titels die ik hierboven noem, niet eens meer besproken. Erg? Ja, heel erg. Je studeert dan ook geen Nederlands meer maar bijvoorbeeld Literatuur en Samenleving. Wat is er toch gebeurd sinds de Mammoetwet en de tientallen onderwijsnotities later? Is het allemaal een kwestie van rendement en praktisch nut?

Leren reflecteren over je plek in de samenleving en je eigen drijfveren (brief van de staatssecretaris in 2017 aan de kamer over het onderwijs van 2032) zonder eerst een vat vol kennis aangeboden te hebben gekregen? Met de beste bedoelingen wordt zo kennis wegbezuinigd. Want in de praktijk leer je niet reflecteren van een uurtje burgerschap in de week. Misschien wel van een boekenlijst lezen.

Tegelijkertijd hoor ik dat er 730 (sic!) communicatiedeskundigen extra worden aangesteld door de Rijksoverheid. Euhhh, je zou toch zeggen dat moeten allemaal Neerlandici zijn met een specialisatie? Je zou toch zeggen je kunt geen goede propaganda voor je ministerie bedrijven als je niet weet hoe Jacob van Maerlant dat deed voor Floris V of Huygens voor zijn Maurits?

Ik word daar boos van. Ik kan daar wel om janken. Allemaal effectloze, hopeloze emoties, daarom schrijf ik er maar over. Het eerste kievitsei is al gevonden. Daar klopt eigenlijk ook niets van.