Veel oorlogsverslaggevers houden aan hun werkzaamheden tussen bommen en granaten een psychische tik over. Zo kende ik er eentje die na verblijf in Iran, Afghanistan en Beirut geen lekke bromfiets-uitlaat meer kon horen, zonder meteen plat op zijn buik te duiken en dekking te zoeken achter een vuilnisbak. Het klinkt als een grap, maar ’t echt waar.

‘Een klap van de molen’ noemde mijn oma zoiets vroeger, maar tegenwoordig hebben we het over een Post Traumatisch Stress Syndroom, oftewel PTSS. Nu kun je je ook afvragen of iemand al goed bij zijn hoofd was, toen hij/zij besloot oorlogscorrespondent te worden. De natuurlijke reactie van de mens is immers om juist weg te vluchten voor dood en verderf. Maar goed, je hebt ook altijd gekkies die bij branden met explosiegevaar toch zo dichtbij mogelijk gaan staan om alles goed te kunnen zien.

Arnold Karskens

Iemand die een imposante staat van dienst heeft als oorlogsverslaggever is Arnold Karskens, mijn oud-collega bij Dagblad De Pers. Karskens (67) leefde als jongen uit de Beemsterpolder helemaal op bij gewapende conflicten, of het nou in El Savador, Irak of Afghanistan was. Zodra ergens ter wereld werd geschoten, begon het bij deze conflict-junkie te kriebelen. En als even geen boeiende brandhaard voor hem was weggelegd, zocht hij zijn eigen strijd; begon Karskens te jagen op een gifgas-makelaar, oud-nazi’s of maakte hij ruzie met alles en iedereen die niet aan zijn normen voldeed.

Karskens kende bij uitbarstingen geen enkele gene. Ik zat in 2012 twee rijen achter hem bij de uitreiking van de journalistieke onderscheidingen ‘De Tegel’, toen hij vanuit de zaal begon te krijsen dat winnares Natalie Righton plagiaat had gepleegd. Je vraagt je af of zo’n man niet iemand aan zijn zijde heeft die dan sussend zegt: “Joh, Arnold hou je een beetje in. Je wordt hier echt te oud voor.” Maar nee, Arnold werd met het klimmen der jaren alleen maar luidruchtiger. Typisch PTSS, dacht ik toen. Kort lontje, woede-uitbarstingen en nu en dan zelfs waanvoorstellingen. 

Omroep

Maar er is sinds kort iets fundamenteel veranderd. Ik weet niet of er therapeuten, psychiaters, anti-depressiva, koud-water-baden of andere behandelingsmethoden aan te pas zijn gekomen, maar Arnold Karstens is als herboren. Inmiddels de AOW-leeftijd bereikt, heeft hij onder de vlag van de NPO zijn eigen omroepje opgezet: Ongehoord Nederland. En ik ben meteen fan. Arnold heeft op zijn oude dag conflict ingeruild voor comedy. Zijn nieuwsrubriek Ongehoord Nieuws is - twee keer per week - satire van de eerste orde. Waar ik bij VPRO-coryfee Arjen Lubach doorgaans niet veel meer dan een glimlach kan opbrengen, krijg ik bij Team Karstens buikpijn van plezier. 

Als John de Mol echt zo slim is als wordt beweerd, moet hij nu meteen diep in de beurs tasten en het zieltogende SBS6 versterken met dagelijks Ongehoord Nieuws op prime time. Want wie durft het te bedenken om een Marokkaan met een spraakgebrek en flaporen anchorman te maken? Geniaal! Veel leuker dan een slissende Peter Pannekoek of ’t hazenlip-geluid van Jan Jaap van der Wal. Je bescheurt je echt als Ahmed Aara in quasi-ABN uitroept: “Ze treden hun eigen regels over!”

Ongehoord Nederland is VPRO 2.0. Als ik niet beter zou weten, had ik gedacht dat de onnavolgbare Wim T. Schippers de regie van de uitzendingen doet. Want als toppunt van absurditeit zit er naast Ahmed een presentatrice, die we kennen uit de dolkomische Decupré matrassenreclame; in 2021 nog genomineerd voor de Loden Leeuw! Met een lichte hysterie in de ogen kwaakt blondie Arlette Adriani er de weergaloos komische teksten van de autocue doorheen. En dan zie je dat dit niet alleen talent is, maar jarenlang oefenen bij Astro TV.

Het is duidelijk; het zijn niet de eerste de beste komieken van wie Karstens hulp krijgt. Een dag voor de Russische inval in Oekraïne zagen we Thierry Baudet bij Ongehoord Nieuws het met droge ogen opnemen voor Poetin. En Kartsens zelf voegde daar ernstig kijkend aan toe, dat Rusland nóóit van plan zou zijn een invasie in heel Oekraïne te beginnen, alleen in de buffer. Het was allemaal fake news wat de Amerikanen beweerden. Dit zou onder Trump nooit zijn gebeurd. 

Zelfspot

Comedy behoort tot de moeilijkste kunstvormen. En met name satire en ironie vragen niet alleen om een goed script, maar ook om groot acteertalent en een timing en dictie die nauw luistert. Anders denkt de minder intelligente kijker al snel dat ’t allemaal serieus bedoeld is. Daardoor is Jensen ook zo liederlijk mislukt en gaat hij nu verder op een zielige bedelwebsite, waar je ook T-shirts kan kopen.  

Arnold Kartsens heeft er slim aan gedaan met zijn comedy niet te snel voor nationale televisie te kiezen, maar eerst jaren lang op internet te oefenen met zijn The Karstens Times. Daar heeft hij vol zelfspot als ‘journalist van het volk ‘ jaren aan zeer vermakelijke zelfverheerlijk gedaan.

Zonder deze fanatieke voorbereiding had hij ook nooit grote humoristen als Jan Roos en de Hofnar van de Tweede Kamer Geert Wilders aan zijn zijde gekregen. Was de voorzitter van het Corona Tribunaal Pepijn van Houwelingen nooit aangeschoven. Nu is het tijd om te oogsten. Want kwaliteit verloochent zich niet. Let maar op: Arjen Lubach, Promenade, VI Vandaag, Marcel van Roosmalen, Youp van ’t Hek en Dit was het Nieuws hebben straks allemaal het nakijken. Niets kan de hilarische jolijt van Ongehoord Nederland overtreffen. 

Ik zeg: Arnold Karstens voor de volgende Oudejaarsconference!