Zelfs Poetin-vriend Geert Wilders noemde de moord op Aleksej Navalny een daad van "een barbaars regime". Kennelijk zijn z’n warme gevoelens voor Rusland - tegelijk met een reeks andere principes - in zijn alsmaar uitdijende ijskast gezet. Voor wat dat waard is.

Want het is nogal een ommezwaai voor iemand die zich de afgelopen jaren herhaaldelijk bewonderend over president Poetin heeft uitgelaten. Die in 2018 - dus ná de annexatie van de Krim en ná het neerhalen van vlucht MH17 - naar Moskou reisde om het parlement, de Doema, toe te spreken. En daarna tot ontsteltenis van de nabestaanden van de MH17-doden verkondigde vol trots de Russisch-Nederlandse vriendschapsspeld te dragen.

Hoe moet dat straks - als die rechtse coalitie er ooit komt - met nieuwe sancties tegen Rusland waar Europa nu om roept? Wilders sprak zich na de Russische invasie van Oekraïne in 2022 al uit tegen sancties tegen Rusland en wilde tot voor kort  de wapenleveranties aan Oekraïne stopzetten.

Of zal Geert zich daar helemaal niet druk over maken? Het merendeel van de sanctiemogelijkheden is immers al benut en het effect daarvan blijkt zeer beperkt. Er zijn gelden ‘bevroren’, er is hier en daar een luxe jacht aan de ketting gelegd. Maar via sluipwegen komen allerlei artikelen waar een uitvoerverbod op rust nog steeds binnen. 

Sinds het begin van de oorlog blijkt ook maar tien procent van de westerse bedrijven daadwerkelijk vertrokken. In de Russische winkels vind je nog altijd Hertog Jan-bier, Magnum-ijsjes en Mars-repen. En bij de bouwmarkten is nog steeds Sikkens-verf verkrijgbaar. Bedrijven als Unilever, Akzo Nobel en JDE Peet’s, de fabrikant van Douwe Egberts-koffie en Pickwick-thee, zijn er nog volop actief.

Principes

“Principes zijn mooi, maar ze moeten geen geld kosten”, luidt het adagium in de wereld van de handel. Daarom zijn de meest sanctie-maatregelen gedoemd te eindigen als symbool-politiek. Welnu, ik weet een krachtig symbolisch gebaar dat niet veel hoeft te kosten. 

Doop de Andries Bickerweg in Den Haag om tot Aleksej Navalnyweg. Op nummer 2 zit immers de ambassade van de Russische Federatie. Wat zou het heerlijk zijn als op elke brief die daar voortaan in de bus valt, de naam van de vermoorde oppositieleider staat. Dat op elk pakje dat door PostNL, DHL of welke andere bezorger ook wordt afgeleverd, een stikker met Aleksej Navalnyweg 2 zit geplakt. 

En laten alle EU-staten dit voorbeeld volgen. De Avenue De Fré 66 in Brussel wordt Avenue Navalny 66, Via Gaeta 5 in Rome wordt Via Navalny 5, Calle Velazquez 155 in Madrid herdopen we tot Calle Navalny 155 en in Stockholm vervangen we het straatnaambordje op de Gjörwellsgatan door eentje met Navalnygatan.

Historie

Ik voorzie een probleempje: in Berlijn - die ambassade waar in oktober 2021 nog een diplomaat uit het raam van de bovenste verdieping viel - is de Botschaft gevestigd aan Unter den Linden. En dat is natuurlijk een laan met zoveel historie, dat je die naam niet makkelijk verandert. Wellicht kan Duitsland - sowieso nogal aarzelend als het om acties tegen Rusland gaat - uitwijken naar ’t consulaat in München. Wie zal er zich druk om maken als de Maria-Theresia-Strasse voortaan Navalny Strasse heet?

In Parijs zitten we ook met een uitdaging. Daar is de Russische ambassade gevestigd aan de Boulevard Lannes. Geen mens die nu nog weet wie maarschalk Lannes (1769-1809) was, maar Fransen houden niet van welke verandering ook. Bovendien dreigt in Frankrijk ook een politieke aardverschuiving en als de extreem-rechtse Marine Le Pen aan ’t bewind komt, is het idee snel van de baan. Zij is niet alleen een vriendin van Geert Wilders, maar nog veel meer van Vladimir Poetin.

Nu heeft Marine Le Pen ook een enorme ijskast. Daar heeft ze zelfs haar fascistische vader en het Front National al in opgeborgen. Dus wellicht dat 't goed voor haar imago uitpakt als ze instemt met een adreswijziging voor het Russische consulaat in Strasbourg. Dan wordt de Allée de la Robertsau hernoemd in Allée de Navalny. Die straat heeft al veel vaker een naamwisseling ondergaan en de enige verdienste van meneer Robersau schijnt te zijn geweest, dat hij twintig kinderen had. 

Alleen al het idee dat bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou op de adressenlijst van ambassades in Europa keer op keer de naam Navalny voorkomt, de naam die Poetin al jaren weigert uit te spreken, maakt mij vrolijk. 

Laat Den Haag, de stad van Vrede en Recht nu het voortouw nemen. Pech voor de nazaten van Andries Bicker (1586-1652), een koopman en bewindhebber van de VOC. Dat zijn types die we tegenwoordig toch geen straatnamen meer gunnen. Maar bovendien werd hij ook nog schatrijk met de pelshandel op het Tsaardom Moscovië. Nou, dat valt nu sowieso onder de handelssancties.