Column Theo Krins |

Er dreigt een financieel drama in Gouda

De ondernemersenquête aangaande de Corona-crisis, op initiatief van Gouda Onderneemt, kent veel respons van winkeliers en horeca. Hoewel winkeliers ten opzichte van de horeca juridisch meer bewegingsvrijheid hebben, zijn een hoop winkels dicht. De enquêteresultaten onderstrepen dat een financieel drama dreigt: 

Van de horecazaken verwacht 80% binnen 4 weken liquiditeits-tekorten. 68% verwacht niet aan haar financiële verplichtingen te kunnen voldoen; voor de huurpenningen is dit zelfs 77%. Voor de detailhandel liggen de cijfers met respectievelijk 69%, 44% en 56% iets lager. 94% van de winkeliers ziet een omzetdaling. Circa 2/3 van de horeca-ondernemers (68,2%) en winkeliers (60%) verwacht dat de coronacrisis langetermijneffecten gaat hebben. Hierover verder op meer.

Dinsdagavond 31 maart maakte het kabinet bekend hoe de corona maatregelen eruit gaan zien na volgende week maandag, 6 april.

Burgemeester Verhoeve gaf vervolgens een reactie op de verlenging van de maatregelen.

Burgemeester Pieter Verhoeve: "Om kwetsbare mensen in onze samenleving te beschermen en zieke mensen de beste zorg te kunnen geven, is het van belang om de maatregelen langer door te trekken. Het kabinet heeft daartoe vandaag het besluit genomen. Dat is natuurlijk geen leuk nieuws. Maar het is helaas wel noodzakelijk. De afgelopen weken hebben we alvast kunnen wennen aan de nieuwe situatie en tot en met 28 april zal dit onze nieuwe werkelijkheid zijn. Dat geeft duidelijkheid en daarmee hopelijk ook berusting. Natuurlijk heeft deze verlenging een grote impact, zeker op mensen die alleen zijn of ouder zijn. Ik zou iedereen willen oproepen naar elkaar om te kijken, juist nu de tijd langer gaat duren. Steun elkaar, alleen samen kunnen we corona aan.”

Vervolgens heeft het college op 3 april weer een nieuwe memo met de stand van zaken over Corona in Gouda naar buiten gebracht.

Speciale raadsvergadering
Op woensdag 1 april stond de eerste virtuele Goudse raadsvergadering - met 12 woordvoerders en 10 insprekers (!) - volledig in het teken van Corona. Hier was de raad in de gelegenheid aan diverse partijen uit de stad (onderwijs, ondernemers en zorg) specifieke vragen te stellen. Uit de bijdragen van de insprekers werd heel duidelijk dat het crisis rond het Coronavirus grote impact heeft en enorme consequenties heeft.

Verlenging van de maatregelen en handhaving
Het kabinet heeft dinsdagavond 31 maart aangekondigd dat de maatregelen die tot 6 april zouden duren, verlengd zijn tot en met dinsdag 28 april. De eerdere afgekondigde maatregel rondom evenementen die tot 1 juni geen doorgang mogen hebben, is onveranderd gebleven. 

Handhaving
De instructieborden bij speelplekken en supermarkten zijn geplaatst. Het komt wel voor dat borden weggehaald worden. Daar waar melding van gedaan wordt dat ze weggehaald zijn, worden ze teruggeplaatst. 

De handhavers blijven actief in de stad om ondernemers en inwoners aan te spreken. Er vinden dagelijks, rondes plaats bij winkels, speelplekken, parken en “hangplekken”. Op plekken waar veel drukte was wordt dezelfde dag nog een keer gecontroleerd. Vanuit rapportages van stadstoezicht, jeugdzorg en politie worden trends gevolgd in het naleven van de corona regels. De gemeente wil hiermee herhaal overtredingen en overlast locaties snel in beeld krijgen om hier adequaat op te kunnen reageren. Tot nu toe valt dit nog mee en zijn er vooral (formele) waarschuwingen gegeven.

Wel zijn diverse overtredingen geconstateerd bij een aantal horecabedrijven. Het ging hier vooral om de aanwezigheid van meerdere personen in het horecapand. Bij herhaling van deze overtreding zal hier streng op gehandhaafd worden.

Dienstverlening en gemeentelijke processen

Burgerzaken
Klanten worden gestimuleerd om producten zoveel mogelijk digitaal aan te vragen. De balies zijn alleen open op afspraak. Voor producten waar mensen voor langs moeten komen, zoals rijbewijs/ reisdocument, worden eerst de afspraken ingepland van de mensen waarvan het huidige document als eerste verloopt.

Naturalisatieceremonie
Ter vervanging van de naturalisatieceremonie volgt de gemeente Gouda het landelijke advies van de Nederlandse Vereniging van Burgerzaken. Nieuwe Nederlanders kunnen via een brief hun verklaring van verbondenheid afleggen en worden daarna geïnformeerd over het moment dat zij hun reisdocument kunnen aanvragen. Dit ter vervanging van de naturalisatieceremonie. Op een later tijdstip zullen zij alsnog uitgenodigd worden voor een alternatieve bijeenkomst. 

Onderwijs en kinderopvang
Het besluit dat ook scholen en kinderopvang sluiten, is een heftige maatregel. Inmiddels is deze maatregel tot en met 28 april (met nog de meivakantie er achteraan) afgekondigd, maar het is zelfs denkbaar dat deze periode nog verder zal worden verlengd. De laptop uit het kindpakket is nu ook tijdelijk opengesteld voor kinderen in het basisonderwijs en is een groot succes. Inmiddels zijn er al ruim 70 aanvragen binnengekomen. 

Aanvullend op dit algemene beeld verdienen de volgende onderwerpen bijzondere aandacht:

Kinderen in kwetsbare situatie
Naast de opvang van kinderen van ouders met een vitaal beroep, vindt er inzet plaats voor de opvang van kinderen die in kwetsbare posities verkeren, omdat ze bijvoorbeeld met hun ouder(s) in de maatschappelijke opvang zitten of wegens een onveilige leefsituatie bekend zijn bij het sociaal team en de jeugdbescherming. Om oplopende spanningen in de gezinnen zoveel mogelijk te voorkomen, is er op pragmatische wijze een aanbod gerealiseerd voor deze jeugdigen. 
Vanaf deze week zijn de eerste kinderen geplaatst op hun school. Medewerkers van de buitenschoolse opvang en zorgaanbieders ondersteunen de scholen bij het vormgeven van een aanbod voor deze kinderen. Het aantal kwetsbare kinderen in deze schoolse opvang zal de aankomende periode naar verwachting gaan toenemen. Knelpunten die hierbij ontstaan, worden zoveel mogelijk in goed overleg weggenomen. Een van de uitdagingen is ouders en kinderen te motiveren om daadwerkelijk van het aanbod gebruik te maken.

24/7 opvang kinderen van ouders met vitaal beroep
Met ingang van 30 maart is de 24 uurs (nood)opvang voor ouders in cruciale beroepsgroepen op hoofdlijnen gerealiseerd, voor het geval dat de vraag zich gaat voordoen. Hierover is ook contact met het Groene Hart Ziekenhuis geweest vanwege hun signaleringsfunctie. Daarnaast is er contact met de grote kinderopvangorganisaties, de lijnen zijn gelegd. De noodopvang krijgt naar verwachting vorm via een constructie van opvang aan huis.

Volksgezondheid, jeugdzorg en Wmo
Met betrekking tot de voedselbank geldt dat in de week van 9 april weer pakketten rondgedeeld zullen worden (dit keer worden ze naar de mensen gebracht), er wordt door de mensen van de voedselbank nog nagedacht over hoe het de weken daarna zal gaan.  

Aanvullend op dit algemene beeld verdienen de volgende onderwerpen bijzondere aandacht: 

Druk op de maatschappelijke opvang verlichten en creëren van quarantaine plekken
Voor de mensen die gebruik maakten van de nachtopvang bij Het Kompas van het Leger des Heils is geregeld dat ze gebruik kunnen maken van het Best Western hotel. De situatie in Het Kompas was niet zo te organiseren dat aan de RIVM richtlijnen werd voldaan. 
Ook zijn er andere verplaatsingen van mensen in verblijfssituaties geweest, waardoor er tegelijk ook ruimte is gecreëerd voor het maken van quarantaine plekken voor als cliënten ziekteverschijnselen vertonen. 
Hiernaast zijn ook andere opties in beeld (overige beschikbare panden van zorginstellingen, sporthal). Met de corporaties is afgesproken geen reguliere woonruimte in te zetten voor quarantaine. 

Persoonsgebonden budget (PGB)
Het college is niet voornemens om PGB’s af te bouwen. Tot dusver heeft de gemeente geen signalen dat meer budget wordt aangevraagd, maar ze houdt dit uiteraard in de gaten. Uit een uitvraag bij de zorgverzekeraar VGZ en het zorgkantoor blijkt dat de PGB-regeling op onderdelen is verruimd. Er zijn geen vragen of signalen bij de zorgverzekeraar/het zorgkantoor bekend waar ondersteuning van de gemeente gewenst is. 

GGZ/begeleiding van psychisch kwetsbarenVoor begeleiding en dagbesteding vanuit de Wmo geldt dat de gemeente aanbieders aanmoedigt om hier op een alternatieve manier invulling aan te geven en vooral in contact te blijven met de cliënten. Dit doet ze onder andere door het delen van creatieve werkwijzen en door zo snel mogelijk duidelijkheid te verschaffen over de financiering van de alternatieve werkwijzen. 
De aanbieders voor beschermd wonen in Midden-Holland volgen de richtlijnen die GGZ Nederland en het RIVM hebben opgesteld. Veel groepsactiviteiten zijn gestopt of vinden in kleiner verband plaats. 
Op begeleiding en hulp voor volwassenen in de GGZ heeft de gemeente minder zicht omdat dit vanuit de verzekeraar geregeld wordt. GGZ Rivierduinen (FACT team) geeft aan dat de reguliere huisbezoeken alleen worden afgelegd indien noodzakelijk. Niet noodzakelijke huisbezoeken worden telefonische afspraken. Alle cliënten die om de één of andere reden bijzondere aandacht nodig hebben, worden dagelijks besproken. Per cliënt wordt gekeken wat er nodig is aan zorg.  

Ondernemers en zelfstandig ondernemers

Lokale maatregelen om ondernemers te ondersteunen
De maatregelen die vorige week zijn getroffen zijn in werking. Het corona loket is operationeel en wordt up to date gehouden. Er is inmiddels een overleg geweest tussen wethouders Economische Zaken en Binnenstad, bestuursleden Gouda Onderneemt, vertegenwoordiging zzp-ers en centrummanagers binnenstad en winkelcentrum Bloemendaal (coronateam). 

De resultaten van de ondernemersenquête worden verzameld. Deze zullen input vormen voor het coronateam om vast te stellen of op dit moment nadere actie gericht op specifieke doelgroepen ondernemers gewenst is. Voor wat betreft precario terrassen/uitstallingen wordt momenteel onderzocht in hoeverre we de precario voor terrassen/uitstallingen voor 2019 en 2020 volledig kunnen compenseren. 

De gemeente heeft een brief gestuurd naar de supermarkten, bouwmarkten en het tuincentrum in de gemeente, alsmede de ondernemersverenigingen, m.b.t. de maatregelen om te voldoen aan de aanwijzingen van het kabinet gericht op veilig winkelen en boodschappen doen.

De ondernemersenquête op initiatief van Gouda Onderneemt kent veel respons van winkeliers en horeca. Hoewel winkeliers ten opzichte van de horeca juridisch meer bewegingsvrijheid hebben, zijn een hoop winkels dicht.

De enquêteresultaten onderstrepen dat een financieel drama dreigt: 

Van de horecazaken verwacht 80% binnen 4 weken liquiditeits-tekorten. 68% verwacht niet aan haar financiële verplichtingen te kunnen voldoen; voor de huurpenningen is dit zelfs 77%. 
Voor de detailhandel liggen de cijfers met respectievelijk 69%, 44% en 56% iets lager. 94% van de winkeliers ziet een omzetdaling.
Circa 2/3 van de horeca-ondernemers (68,2%) en winkeliers (60%) verwacht dat de coronacrisis langetermijneffecten gaat hebben.

Maatregelen huur gemeentelijk vastgoed
Als gevolg van de kabinetsmaatregelen worden de huurders van de gemeente, waarvan veel organisaties en verenigingen, geconfronteerd met inkomstenderving. Bij sommige huurders van maatschappelijk vastgoed vallen de inkomsten vanuit bijvoorbeeld kaartverkoop, volledig weg. Andere huurders vallen de inkomsten deels weg. Hoe dan ook, voor de liquiditeit van deze huurders is het wegvallen van inkomsten in meer of mindere mate desastreus.  Dat geldt bijvoorbeeld voor culturele organisaties, maar ook voor sportverenigingen. 

Het college heeft besloten de inning van huren van gemeentelijke gebouwen tot nader order op te schorten voor die gevallen die daartoe een gemotiveerd verzoek indienen. 

De gemeente wil deze huurders, als korte termijn maatregel, ondersteunen door hen tijdelijk gedurende de komende maanden renteloos vrij te stellen van huurverplichtingen tot 1 juni 2020. Kort voor 1 juni wordt bezien, aan de hand van de dan geldende landelijke maatregelen, of deze termijn verlengd dient te worden. 

Gezien de impact van de crisis wordt ingezet op het in enigerlei vorm compenseren van culturele instellingen en sportverenigingen. De wijze waarop en de mate waarin nader in beeld te brengen komende tijd, waarbij gestreefd zal worden naar maatwerk, een en ander afhankelijk van eventuele landelijke en provinciale maatregelen.

Zelfstandig ondernemers
In samenspraak met de VNG en Divosa is door het Rijk een regeling uitgewerkt voor zelfstandig ondernemers. De inhoud van de regeling Tegemoetkoming zelfstandig ondernemers (Tozo) is op 27 maart 2020 bekend gemaakt. Op dit moment worden de laatste technische zaken rondom het digitale formulier afgerond en getest. 

Ondernemers kunnen vanaf naar verwachting vanaf vrijdag 3 april 2020, zodra het ministerie van SZW de regeling heeft opengesteld met een aanvraagformulier, hiervan gebruik maken. 
De uitvoering van deze regeling heeft de gemeente Gouda belegd bij RBZ Rotterdam. 

Sinds woensdagavond 25 maart 2020 is ook de gemeentelijke voorschotregeling in de lucht voor zelfstandig ondernemers in acute geldnood. Aanvragers van de spoedprocedure Bbz bij RBZ hoeven de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) niet meer aan te vragen, tenzij dat door RBZ uitdrukkelijk vraagt, omdat bijv. essentiële informatie ontbreekt die voor de Tozo vereist is.

Warenmarkten
De zaterdagmarkt van 29 maart is zeer goed verlopen. Minder kramen, bredere opzet. Via afzettingen en lijnen werd goed aangegeven wat de onderlinge veilige afstand is. Die dag is ook de NOS nog tv opnames komen maken en stond de Goudse markt ook positief in het nieuws. 

Sociale initiatieven
Op dit moment zijn hier geen nieuwe bijzonderheden te melden behalve dan dat het mooi is om te zien dat er nog steeds veel aanbod is voor hulp. De gemeente ondersteunt in de communicatie goede (burger)initiatieven zoals de actie van het Rode Kruis om beschermingsmateriaal te verzamelen. Deze worden via social media en de gemeenterubriek bekend gemaakt.

Tot zover de update over de situatie rond het coronavirus in Gouda. Ik zal u op de hoogte blijven houden van de informatie vanuit de gemeente Gouda.

Zie ook www.theokrins.blogspot.nl 

Theo Krins is fractievoorzitter van de ChristenUnie in Gouda en werkzaam als manager vermogensadvies bij verzekeringsmaatschappij Scildon, het voormalige Legal & General.