Column Lennart van der Linden |

Boer Braat en zijn strijd tegen zomertijd

Zomer- en wintertijd staan ter discussie. De EU wil uiterlijk 31 maart 2019 weten wat lidstaten willen: behouden of afschaffen? Het kabinet stelt besluitvorming voorlopig uit. Dat is niet zo gek. Het onderwerp was de afgelopen jaren amper inzet van maatschappelijk debat. Naast afschaffing van de dividendbelasting, kwam ook afschaffing van de zomertijd in geen enkel verkiezingsprogramma voor. Laat staan dat we ernaar werden gevraagd in de Stemwijzer. Het leefde politiek niet.

Dat was vroeger wel anders. Tijdens het interbellum had Nederland een parlementariër die afschaffing van de zomertijd tot speerpunt had gemaakt: boer Braat. Hij bestierde van 1919 tot 1937 de Plattelandersbond. Een politieke partij die in 1917 door een groepje Zuid-Hollandse boeren was opgericht en zich hoofdzakelijk keerde tegen de achterstelling van het platteland. Braat pleitte vurig voor afschaffing van de zomertijd. Hij stelde dat het platteland nadeel ondervond van de tijdswisseling. Koeien en kippen deden niet aan zomertijd. En die raakten in de war van het verzetten van de klok. Die zomertijd, dat was typisch iets voor stedelingen. Tot vijf maal toe diende Braat een voorstel in om de zomertijd af te schaffen. Hij kreeg echter telkens nul op rekest.

Dat had wellicht ook te maken met Braats bestuursstijl. De boer uit Hekelingen was namelijk nogal grof gebekt. Hij werd destijds omschreven als den meest ongelikten beer die ooit in de politieke arena is losgelaten. Braat trok zich niets aan van parlementaire omgangsvormen. In diverse tirades gaf hij stedelingen ongezouten verbaal van jetje. Beroemd is de anekdote waar hij een collega parlementariër vroeg naar 'de plee'. Als antwoord kreeg hij: ,,Die kant op en de eerste gang links. Aan het eind zie je een deur met het bordje Heeren. Daar trek je je niets van aan, je gaat gewoon naar binnen.”

De Plattelandersbond ging uiteindelijk aan geruzie ten onder. Niet in de laatste plaats dankzij Braats bruuskerende optredens. Aan de lopende band gooide hij leden uit de partij, waardoor men amper organisatie over hield. In 1932 werd de partij hervormd. Onder een nieuwe partijnaam en met een nieuwe voorman haalden ze 1 parlementszetel. Braat was politicus af en verdween niet lang daarna van het politieke toneel. Over zijn post-parlementaire periode is weinig bekend. In 1947 overleed hij. Niet wetende dat 100 jaar na het indienen van zijn eerste voorstel tot afschaffing van de zomertijd, de discussie weer actueel zou worden.