De penitentiaire inrichtingen in Nederland zijn klaar voor het weer op gang brengen van rechtszaken. Dat gaat vooral gebeuren via videoverbindingen in de penitentiaire inrichtingen, ofwel telehoren. Voorlopig wordt gestart met de zittingen van de raadkamer in de rechtbank, die besluiten of recent opgepakte verdachten nog langer in voorarrest blijven. "Daarna zouden ook steeds meer inhoudelijke zittingen moeten plaatsvinden’’, zegt directeur Ton Golstein van de pi in Almelo.

Er liep al een proef met het zogeheten telehoren, waar Almelo aan meedeed. "Wij zijn nu klaar voor het uitbreiden van telehoren", zegt Golstein. "Dat deden we al in een beperkt aantal inrichtingen in het land. Sinds deze week zijn alle justitiële inrichtingen ingericht om rechtszaken via telehoren te laten plaatsvinden."

Golstein verwacht een toename van het aantal digitale zittingen. "In het verleden was het zo dat zaken met minderjarige verdachten of zaken met zedendelinquenten niet digitaal konden plaatsvinden, evenmin zaken met dodelijke slachtoffers. Inmiddels kan dat wel. Die zaken kunnen sinds dinsdag digitaal behandeld worden."

Tot nu hebben de rechtbanken alleen ervaring met digitale zittingen in de raadkamer die tien tot dertig minuten duren, maar ook een inhoudelijke behandeling van de zaak behoort wat Golstein betreft tot de mogelijkheden. "Bij voortduring van coronamaatregelen zullen meer zaken digitaal worden afgewerkt. Dat betekent dat we verder gaan dan alleen raadkamerbijeenkomsten. Men zal er niet aan ontkomen om zaken ook inhoudelijk te behandelen, al zullen dat de wat minder complexe zaken zijn."

Golstein zegt mee te willen werken aan rechtszaken buiten kantooruren om de groeiende voorraad rechtszaken weg te werken. "Hoe langer de beperkende maatregelen gelden, hoe hoger de druk wordt op het aantal zaken. Er is al een aantal malen weekendopenstelling geweest van rechtbanken. Daar werken we aan mee."

De gevangenisdirecteur ziet veel voordelen van de videoverbindingen. "Het vraagt met name dat de zaal beschikbaar moet zijn, dat de techniek goed werkt en dat de gedetineerde op het juiste moment op de juiste plek is. Het zit hem voor ons in de logistiek. Bijkomend voordeel voor ons is dat we geen transport hoeven te organiseren voor gedetineerden en te zorgen dat ze tijdig in de rechtbank zijn."

Gedetineerden reageren wisselend op de digitale vorm van procesvoering. "Sommigen vinden het positief, want niet iedereen zit erop te wachten om fysiek in een rechtszaal te verschijnen. Er is ook een categorie die graag ten overstaan van meerdere rechters hun verhaal wil doen en die staan liever in een rechtbank."