Column Jan Steigenga |

Dwingende invloed ouders op schooladvies: niet goed

Elk voorjaar is de periode waarin besloten wordt op welke school voor voortgezet onderwijs een kind uit groep 8 van de basisschool geplaatst gaat worden. Een zeer, zeer belangrijke keuze, want daar valt een hele toekomst mee samen. Een keuze die gemaakt wordt op grond van het advies van de basisschool. De Cito-eindtoets geeft sinds 2015 niet langer de doorslag. Deze momentopname krijgt sindsdien de mijns inziens juiste zwaarte, namelijk niet meer dan een indicatie.

Dat schooladvies wordt zeer zorgvuldig geformuleerd en is gebaseerd op het jarenlang volgen van de betrokken leerling. De school heeft kennis van de belangrijkste componenten die aan dat advies ten grondslag liggen.

De intelligentie van het kind bepaalt in samenhang met de instelling en belangstelling van het kind in de context van de leefomgeving van het kind welke schoolkeuze de meest geschikte is.

Het is nu eenmaal heel belangrijk dat een kind zelf gemotiveerd is. Kan het kind in een rustige omgeving thuis studeren? Hebben de ouders gezonde belangstelling voor de schoolontwikkelingen van hun kind? Zijn er verder stimulerende omstandigheden die een uitnodigende werking hebben?

Allemaal factoren die door de basisschool meegenomen worden in het schooladvies.

Maar ook dit voorjaar blijkt weer uit onderzoek van Een Vandaag en CNV Onderwijs onder ruim 2.000 basisschoolleraren dat het regelmatig voor komt dat ouders een hoger advies willen dan door de betrokken basisschool is gegeven. “Elk meent zijn uil een valk te zijn.” Deze uitdrukking is hier dan ook vaak van toepassing.

Het ergste is nog dat de leerkrachten soms worden uitgescholden of geïntimideerd, ja zelfs bedreigd. Een vijfde van de leraren voelde zich zo onder druk gezet dat het schooladvies werd aangepast conform de dwingende wens/eis van de ouders. Een wens die vaak een zodanige druk op het kind zal blijken te leggen dat het er onder bezwijkt.

Natuurlijk komt het voor dat het schooladvies na verloop van jaren in de richting van een te laag niveau wees. Dat levert dan wel een langere leerweg op, maar voorziet tevens de betrokken leerling van verrijkende bagage.

Het komt echter vaker voor dat kinderen die al dan niet op grond van aandringen door de ouders op een te hoog niveau het voorgezet onderwijs binnenstappen een enorme terugval kennen en uiteindelijk op een lager niveau eindigen dan ze eigenlijk op grond van hun eigenschappen en omstandigheden aankunnen.

Het is duidelijk dat dat laatste nu juist iets niet is wat ouders willen. Het is duidelijk dat het beter is een rustige, stijgende lijn te hanteren. Het is duidelijk dat we allemaal nastreven dat onze oogappeltjes gelukkige, evenwichtige mensen worden.

Dan rest ons toch maar één weg: een doordachte, goed onderbouwde schoolkeuze.

Jan Steigenga is een gepensioneerde directeur basisonderwijs